Prześlij ten tekst wszystkim, którzy Twoim zdaniem mogą nie wiedzieć, co szykuje nam kolejna iteracja Internetu.
„Internet to najważniejszy wynalazek stulecia. Web 3.0 mówi o tym, jak pieniądze i władza będą płynąć w Internecie.” – Chris Dixon (a16z)
Szum wokół Web 3.0 jest prawdziwy – Facebook zmienia nazwę na Meta, Ethereum zalicza kolejne rekordy ceny, branżą interesuje się coraz więcej inwestorów venture capital i ludzi biznesu.
Spójrzmy określić w skrócie, z czym mamy aktualnie do czynienia i skąd się to wzięło.
Ewolucja od Web 1.0 do Web 3.0
Chociaż istnieje mnóstwo klasyfikacji technicznych, spróbujmy uzyskać podstawową wiedzę na temat tego, gdzie jesteśmy w kategoriach trendu:
Web 1.0 (w przybliżeniu 1990–2005) = „Tylko do odczytu”
- Konsumujemy treści w Internecie
- Ludzie przenoszą rzeczy ze świata offline do online
- Pojawiają się strony z wiadomościami, czasopisma, katalogi biznesowe, Amazon.com, Broadcast.com, …
- Większość wartości przypada użytkownikom i deweloperom
Web 2.0 (2005–2020) = „Odczyt-zapis”
- Konsumujemy i tworzymy treści w Internecie
- Scentralizowane platformy „zagarniają” części Internetu, na których ludzie wchodzą w interakcję
- Ludzie zaczynają używajać FB/IG do konsumowania i udostępniania zdjęć, Twittera do udostępniania swoich przemyśleń, Spotify do muzyki, wszędzie pojawiają się reklamy…
- Ekosystem zbudowany na silosowych, scentralizowanych usługach prowadzonych przez korporacje
- Większość wartości przypada korporacjom
Web 3.0 (2020+) = „Odczyt-zapis-własne”
- Konsumujemy, tworzymy i posiadamy treści w internecie
- Internet jest własnością i jest zarządzany przez deweloperów i użytkowników oraz jest zorganizowany za pomocą tokenów
- Wartość może być odpowiednio dystrybuowana
- Ekosystem zbudowany na zdecentralizowanym, otwartym blockchainie
- Wczesne przykłady firm korzystających z funkcjonalności Web 3.0: Radicle (zdecentralizowana alternatywa GitHub) umożliwiająca interesariuszom udział w zarządzaniu ich projektem. Yearn (zestaw produktów DeFi) umożliwia zainteresowanym stronom udział w podejmowaniu decyzji i głosowaniu nad propozycjami usprawnień działania protokołu. Uniswap, SuperRare, The Graph, Audius i niezliczone inne protokoły i projekty emitują tokeny jako sposób na umożliwienie własności, uczestnictwa i zarządzania. Zdecentralizowane autonomiczne organizacje (DAO), np. Friends with Benefits, pokazują zupełnie nowe sposoby budowania tego, o czym tradycyjnie myśleliśmy jako o firmie.
Jeśli jest to dla ciebie zbyt zawiłe, pamiętaj o tym:
Web 2: Users are the data, corporations own the platform, and the code is closed.
— Naval (@naval) October 13, 2021
Web 3: Users own their data, contributors own the platform, and the code is open.
Kluczowe koncepcje Web 3.0
Web 3.0 jest w swej istocie serią API o otwartym kodzie źródłowym, które każdy może wykorzystać do budowania w zgodzie ze wspólnie uzgodnionym zestawem reguł. Kluczowe pojęcia, które przewijają się w tym zakresie, to:
Łańcuch bloków
Zdecentralizowana, globalna sieć komputerowa. Każdy ma do niej dostęp przez cały czas, a wszystkie transakcje są transparentne i otwarcie rozgłaszane w sieci. Większość dzisiejszych aplikacji Web 3.0 opiera się na blockchainie Ethereum (ETH).
Smart kontrakty
Programy (kod) na blockchainie do automatyzacji wykonywania założeń danej umowy, tak aby wszyscy uczestnicy byli pewni, że w przypadku osiągnięcia założonego celu, spełnione zostaną zaszyte w niej przesłanki – bez opóźnień i konieczności udziału zewnętrznych arbitrów (stron trzecich).
Tokeny
Narzędzie do przenoszenia wartości i moc Web 3.0. Dzięki tokenom wartość i kontrolę można przekazać użytkownikom i konstruktorom, a nie tylko scentralizowanym firmom. W przeciwieństwie do innych form pieniędzy są one z klucza cyfrowe i programowalne.
Tokeny mogą przybrać kształt…
tokenów niewymienialnych (NFT) — technologia poświadczania własności zasobów cyfrowych, która sama w sobie ma unikalne, rewolucyjne cechy i szeroką gamę zastosowań. NFT pozwalają nam tokenizować takie rzeczy jak sztuka, kolekcje, a nawet nieruchomości. Słysząc termin NFT, większość ludzi w dzisiejszych czasach myśli prawdopodobnie o NFT w mediach cyfrowych – np. rozpikselizowanych grafikach przypominających wizerunki postaci z kreskówek, których ceny – nie wiedzieć czemu (potraktuj to jako ironię) – potrafią osiągać nawet miliony dolarów. To jednak zaledwie przedsmaktego czym są, i do czego będą w przyszłości stosowane tokeny niewymienialne.
.. lub tokenów/kryptowalut wymienialnych w klasycznym tego słowa znaczeniu. Pomyśl o bitcoinie (BTC) lub ethereum (ETH) jako o rodzajach aktywów kryptograficznych, które są w zasadzie identyczne (1 do1) i można je bez problemu wymieniać z innymi aktywami tego samego typu. Są one zazwyczaj używane do zakupu określonych wartości, wymiany towarów, przechowywania wartości, wnoszenia opłat transakcyjnych w łańcuchach bloków, a nawet odzwierciedlania siły głosu posiadacza podczas podejmowania decyzji odnośnie zmian/ kierunków rozwoju w ekosystemach cyfrowych.
Zmiana kierunku przepływu wartości z platform na twórców i użytkowników
Zamknięte do tej pory paradygmaty budowania wartości w Internecie pozornie wygrywały częściowo dzięki silnym efektom sieciowym ich modelu biznesowego i łatwości użytkowania dla konsumenta. Np. jeśli chcesz dzielić się swoimi przemyśleniami online, to zamiast budować własny kanał RSS, wynajmować przestrzeń hostingową, dzielić się nią z ludźmi, w dzisiejszych czasach rejestrujesz się na Twitterze i publikujesz właśnie tam. Krąg osób zainteresowanych tym, co masz do powiedzenia, już na Ciebie czeka.
Efekty, o których mowa, umożliwiły platformom utworzenie quasi-monopoli o ogromnej mocy, która znajduje odzwierciedlenie w przejęciu największego udziału wartości generowanej przez wszystkich użytkowników.
Web 3.0, z którego narodzinami i wczesnym rozwojem mamy do czynienia tu i teraz, łączy zdecentralizowany etos zarządzania społecznością Web 1.0 z zaawansowaną, nowoczesną funkcjonalnością Web 2.0. Silne zobowiązania, przestrzegane przez społeczność i śledzone przez blockchainy oznaczają, że centralizacja jest passe, a twórcy i użytkownicy mogą uszczknąć dla siebie część wartości, która trafia obecnie do scentralizowanych platform (agregatorów).
To nadal bardzo wczesny etap…
Oczywiście część z powyższego to nadal tylko teoria, która dopiero zaczyna nabierać kształtu. Aby właściwie zrozumieć możliwości zdecentralizowanych sieci, zignoruj na chwilę szaleństwo wokół spekulacji ceną i skup się na zrozumieniu, w jaki sposób unikalne cechy łańcucha bloków, smart kontraktów i tokenów cyfrowych mogą w przyszłości zwiększyć wymiar tworzenia (i przechwytywania) wartości dla budowniczych ekosystemów cyfrowych oraz ich użytkowników.
„To nie jest nawet pierwsza runda. To jak hymn, który gają zanim rozpocznie się mecz. Nigdy wcześniej nie widziałem tak wielu bardzo inteligentnych, ambitnych, zdolnych ludzi, którzy porzucają swoje dotychczasowe – w wielu przypadkach naprawdę atrakcyjne zajęcia – aby poświęcić swój czas właśnie na to.” – Tim Ferriss
***
Powyższy artykuł jest adaptacją Entering the Web 3.0 Rabbit Hole autorstwa Bernarda Schmida (link)