1 stycznia 2019 roku stanowi bardzo ważną datę dla osób inwestujących, spekulujących na rynku kryptowalut (pisaliśmy o tym na początku roku). Przychody z tej działalności zostały sklasyfikowane jako przychody z kapitałów pieniężnych w przypadku PIT oraz zysków kapitałowych w przypadku CIT. W rozliczeniach podlegają podatkowi dochodowemu w wysokości 19%. Z jednej strony, zmiana ta została przyjęta przez branżę z zadowoleniem, gdyż wreszcie samo pojęcie kryptowalut pojawiło się w polskim systemie podatkowym. Z drugiej, osoby zawodowo zajmujące się działalnością inwestycyjną, dosyć szybko zauważyły, że wprowadzenie tych regulacji narzuca spore ograniczenia, szczególnie w kwestii kwalifikacji kosztów działalności podatnika.
Fakt, iż w kosztach mogą się znaleźć, wyłącznie wydatki poniesione bezpośrednio na nabycie lub zbycie kryptowalut, znacząco ogranicza możliwość zaliczenia w koszty uzyskania przychodów wydatków ogólnych, związanych z całością działalności podatnika. Nie zmienia to zasadniczo możliwości zaliczenia prowizji dla giełd oraz kantorów. Dodatkowym utrudnieniem jest konieczność udokumentowania imiennego takich kosztów oraz brak wskazówek co do dziennej daty kursowej przeliczenia kosztów w kryptowalutach.
Zawiłości systemu podatkowego, w połączeniu z konserwatywnym podejściem nadzoru finansowego powodują, iż znaczna część inwestorów wybiera inwestowanie za pośrednictwem wehikułów zagranicznych. Niestety, coraz częściej obserwujemy błędy popełniane przez mniejszych inwestorów, związane z nieznajomością legislacji obowiązującej w danym kraju (chociażby w krajach „crypto-friendly” istnieje konieczność aplikowania o licencję czy pozwolenie nawet na działalność opartą o kapitały własne), ale również związanych z nieznajomością przepisów dotyczących zagranicznych podmiotów kontrolowanych przez polskich rezydentów podatkowych.
Od 1 stycznia 2019 formalnie definicja zagranicznej spółki kontrolowanej (CFC – Controlled Foreign Company) została rozszerzona o inne podmioty, nie tylko spółki, a więc dotyczy ona wszystkich zagranicznych podmiotów kontrolowanych (także trustów, fundacji), przez polskich rezydentów podatkowych. Zgodnie z Art. 30f ust. 2 pkt. 1 Ustawy o PIT oraz Art. 24a ust. 2 pkt 1 Ustawy o CIT obejmuje ona:
a) osobę prawną,
b) spółkę kapitałową w organizacji,
c) jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej inną niż spółka niemająca osobowości prawnej,
d) spółka niemająca osobowości prawnej, jeśli zgodnie z przepisami prawa podatkowego danego państwa (w którym ma siedzibę) jest tam traktowana jak osoba prawna.
e) fundację, trust lub inny podmiot albo stosunek prawny o charakterze powierniczym,
f) podatkową grupę kapitałową lub spółkę z podatkowej grupy kapitałowej, która samodzielnie spełniałaby warunek, o którym mowa w ust. 3 pkt 3 lit. c, gdyby nie była częścią podatkowej grupy kapitałowej,
g) wydzieloną organizacyjnie lub prawnie część zagranicznej spółki lub innego podmiotu mającego osobowość prawną albo niemającego osobowości prawnej
– nieposiadające siedziby, zarządu ani rejestracji na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w których podatnik, (…), samodzielnie lub wspólnie z podmiotami powiązanymi, posiada, bezpośrednio lub pośrednio, udział w kapitale, prawo głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających lub prawo do uczestnictwa w zysku, w tym ich ekspektatywę, lub w których w przyszłości będzie uprawniony do nabycia takich praw, w tym jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym, lub nad którymi podatnik sprawuje kontrolę faktyczną;
Decydującym dla polskich podatników jest kryterium przychodów generowanych przez Spółkę oraz sposób i miejsce ich opodatkowania:
- zagraniczna jednostka mająca siedzibę lub zarząd lub zarejestrowana lub położona na terytorium kraju wymienionego w rozporządzeniu Ministra Finansów jako stosujący szkodliwą konkurencję podatkową
- zagraniczna jednostka mająca siedzibę lub zarząd lub zarejestrowana lub położona na terytorium państwa innego niż wskazane w pkt 1, z którym:
a) Rzeczpospolita Polska nie ratyfikowała umowy międzynarodowej, w szczególności umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, albo
b) Unia Europejska nie ratyfikowała umowy międzynarodowej – stanowiącej podstawę do uzyskania od organów podatkowych tego państwa informacji podatkowych, albo
zagraniczna jednostka spełniająca łącznie następujące warunki:
a) w jednostce tej podatnik, o którym mowa w art. 3 ust. 1, samodzielnie lub wspólnie z podmiotami powiązanymi, posiada bezpośrednio lub pośrednio ponad 50% udziałów w kapitale lub ponad 50% praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub ponad 50% prawa do uczestnictwa w zysku lub sprawuje kontrolę faktyczną nad zagraniczną jednostką,
b) co najmniej 33% przychodów tej jednostki osiągniętych w roku podatkowym, o którym mowa w ust. 6, pochodzi:
– z dywidend i innych przychodów z udziału w zyskach osób prawnych,
– ze zbycia udziałów (akcji),
– z wierzytelności,
– z odsetek i pożytków od wszelkiego rodzaju pożyczek,
– z części odsetkowej raty leasingowej,
– z poręczeń i gwarancji,
– ze zbycia i realizacji praw z instrumentów finansowych,
– z praw autorskich lub praw własności przemysłowej, w tym z tytułu zbycia tych praw,
– z działalności ubezpieczeniowej, bankowej lub innej działalności finansowej,
– z transakcji z podmiotami powiązanymi, w przypadku gdy jednostka nie wytwarza w związku z tymi transakcjami wartości dodanej pod względem ekonomicznym lub wartość ta jest znikoma,
c) faktycznie zapłacony podatek dochodowy przez tę jednostkę jest niższy niż różnica między podatkiem dochodowym od osób prawnych, który byłby od niej należny, gdyby jednostka ta była podatnikiem, o którym mowa w art. 3 ust. 1, a podatkiem dochodowym faktycznie przez nią zapłaconym w państwie jej siedziby, zarządu, zarejestrowania lub położenia; przez podatek faktycznie zapłacony rozumie się podatek niepodlegający zwrotowi lub odliczeniu w jakiejkolwiek formie, w tym na rzecz innego podmiotu.
Jeżeli więc polski inwestor kontroluje pośrednio lub bezpośrednio podmiot inwestujący w kryptowaluty, w ponad 50%, należałoby się odnieść do kryterium źródła przychodów. Wydaje się, iż określony po 1 stycznia 2019 dochód z kryptowalut jako z kapitałów pieniężnych, nie mieści się w zamkniętym katalogu 3) pkt. b). Oznacza to więc, iż dochody z obrotu krypotwalutami nie powodują obowiązku rozliczenia podatku wynikającego z kontroli zagranicznego podmiotu, niezależnie od pkt. c) – odnoszącego się do kryterium wysokości faktycznie zapłaconego podatku. Oczywiście, jest to wniosek ogólny płynący z literalnej interpretacji przepisów. Podejmując decyzję o obrocie kryptowalutami za pośrednictwem spółek zagranicznych, każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie. Rekomendujemy także wystąpienie z wnioskiem o udzielenie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.
Materiał został opracowany we współpracy z partnerem Thompson&Stein
Thompson&Stein to międzynarodowa kancelaria prawnicza specjalizująca się w doradztwie prawnym i podatkowym. Działalność firmy obejmuje m.in. pomoc w uzyskaniu licencji na obrót kryptowalutami i doradztwo przy ICO.
