Czy zastanawialiście się kiedykolwiek, ile jest wart bitcoin, ale tak naprawdę? Pomińmy aspekty spekulacyjne i przyjrzyjmy się zagadnieniu, które w branży opisuje się mianem intrinsic value (wartość wewnętrzna). Jaką wartość ma bitcoin?
Ile jest wart bitcoin, czyli rzecz o „wartości wewnętrznej”
Pytanie, czy jakakolwiek waluta – fiducjarna czy kryptowalutowa – ma wewnętrzną wartość od dawna jest źródłem kontrowersji i debat. Jednak kiedy naprawdę dokładnie przemyśleć tę kwestię może się okazać, że bitcoin, podobnie jak każda inna forma waluty, nie ma żadnej wewnętrznej wartości.
W kategoriach filozoficznych wartość wewnętrzna jest własnością wszystkiego, co ma wartość na mocy swojej własnej natury. Innymi słowy, coś, co zachowuje wartość niezależnie od tego, jak ludzie to postrzegają. Z drugiej strony, rzeczy posiadające wartość zewnętrzną lub instrumentalną zyskują na wartości wyłącznie w oparciu o percepcję ludzi. Jak to się ma do bitcoina?
Czy Bitcoin ma wewnętrzną wartość?
„Ujmując to w ten sposób, czy naprawdę mówimy, że prawdziwie niezależna globalna sieć wyspecjalizowanych urządzeń w 100% bezawaryjnej sieci przesyłającej i przechowującej wartości między milionami ludzi nie ma wartości?” – zapytał (raczej przekornie) Jason Deane, analityk w Quantum Economics.
Odpowiedź, przynajmniej dla Deane’a, jest taka, że Bitcoin niewątpliwie takową wartość wewnętrzną posiada. Przynajmniej w taki sam sposób jak akcje, obligacje i inne instrumenty finansowe. Analityk dodał, że „może istnieć tylko subiektywna debata na temat tego, jaki jest ten poziom wewnętrznej wartości, jeśli w ogóle uznamy to za wystarczająco ważne, aby w ogóle się nad tym zastanawiać”.
Niektórzy twierdzą, że Bitcoin jest przykładem „waluty energetycznej”, której wartość zależy od zasobów zużytych do jego produkcji. Inni wskazują na technologię, która stanowi podstawę kryptowaluty – kryptografię – jako główne uzasadnienie jej wewnętrznej wartości.
Kryptografia, Bitcoin i wartość wewnętrzna
Kryptografia to technologia, na której Bitcoin funkcjonuje jako kryptowaluta. Można ją luźno zdefiniować jako środek ochrony informacji za pomocą szyfrowania. To właśnie kryptografia sprawia, że sieci oparte o łańcuch bloków są możliwe do tworzenia w ogóle.
Zwolennicy blockchain sugerują, że technologia jest niezmienna, a zatem z natury rzeczy wartościowa. Dlatego też kryptowaluta oparta na kryptografii musi być wewnętrznie wartościowa.
Jednakże, po chwili zastanowienia można wysnuć wniosek, że powyższy argument nie ma sensu. Waluta nie może być z natury wartościowa tylko dlatego, że narzędzia, których używamy do kupowania i sprzedawania za jej pomocą, same w sobie są wartościowe. W świecie fiducjarnym to tak, jakby powiedzieć, że dolar jest cenny, ponieważ papier jest cenny, co oczywiście nie dowodzi wewnętrznej wartości dolara.
Kolejnym argumentem jest to, że Bitcoin jest rzadki. Ostatecznie wiemy, że nigdy nie będzie więcej niż 21 milionów BTC. Rzadkość jest kluczowym i często przywoływaną cechą rzeczy o wewnętrznej wartości, takich jak złoto. Jednak sam niedobór nie wystarczy, aby udowodnić wartość wewnętrzną. Tylko dlatego, że Bitcoin jest rzadki, niekoniecznie sprawia, że jest on wewnętrznie wartościowy.
Wartość wewnętrzna bitcoina a waluty FIAT
Jeśli zatem, w oparciu o powyższe założylibyśmy, że bitcoin nie jest wewnętrznie wartościowy, czy to czyni go bezwartościowym? Można postawić pytanie o to, w jakim miejscu stawia to „króla kryptowalut” w stosunku do tradycyjnych pieniędzy?
Waluty fiducjarne również zmagają się z problemem wartości wewnętrznej. Był czas, kiedy dolar amerykański był uważany za z natury rzeczy wartościowy, ale czasy się zmieniły.
Standard złota był systemem, w którym waluta rządu była formalnie powiązana z wartością złota. W przeszłości kilka krajów korzystało ze standardu złota, przy czym Wielka Brytania położyła kres stosowaniu standardu złota w 1931 r., a Stany Zjednoczone zerwały wszelkie więzi z tą polityką w 1973 r.
Złoto jest uważane za z natury wartościowe. Waluty fiducjarne, które były powiązane z jego wartością, były przedstawiane w tym samym świetle.
Jednak bez wewnętrznej wartości kryjącej się za tymi walutami, jedynym prawdziwym źródłem wartości, jaką one czerpią, jest zaufanie konsumentów. Dolar amerykański, funt szterling czy euro są tak samo cenne, jak nasze zaufanie do nich.
Jak zauważył niedawno The Economist, nagrodzony Noblem ekonomista Thomas Schelling argumentował, że „ludzie skłaniają się ku punktom centralnym bez formalnej zgody na to […] sztabki złota – lub bitcoiny – mają wartość, jeśli wystarczająco dużo ludzi się z tym zgadza.”
If you like gold as a hedge against a revival in inflation or some other calamity, you might consider transferring some of your gold allocation to bitcoin https://t.co/WHOYnsTGf2
— The Economist (@TheEconomist) November 2, 2020
„To wartość, jaką konsensus społeczny przypisuje walucie, co czyni ją użyteczną ”- stwierdził Ingo Fiedler, współzałożyciel Blockchain Research Lab. „Wartość Bitcoina pochodzi właśnie z takiego przypisanego konsensusu społecznego, a nie z żadnego wewnętrznego źródła”.
Jaka jest Twoja opinia na ten temat?