Jak szukać kryptowalut lub tokenów do inwestycji, aby zwiększyć swoje szanse na sukces? Na co zwracać największą uwagę w kontekście tokenomiki projektów? Poznaj podstawowe zasady dobrego researchu, który już na wstępie pozwoli Ci uniknąć strat z tytułu wyboru coinów, które z góry skazane są na porażkę.
ABC researchu aktywów cyfrowych do inwestycji
Na dzień dzisiejszy istnieje około 6 000 aktywów cyfrowych opartych o łańcuch bloków. Tak szeroka paleta wyboru otwiera przed inwestorami szereg możliwości. Warto jednak pamiętać, ze tylko w ubiegłym roku inwestorzy stracili ponad 12 miliardów dolarów na skutek oszustw, do których (niestety) dochodzi na rynku coraz częściej. Dlatego właśnie tak ważne jest, aby do inwestycji wybierać właściwe projekty. Jakkolwiek trudno przewidzieć wszystko, co może się wydarzyć, nie jesteś bynajmniej na straconej pozycji. Istnieje kilka punktów kontrolnych, których przejście może pomóc Ci uniknąć wpakowania się w kłopoty.
Z tego przewodnika dowiesz się wszystkiego, co powinieneś wiedzieć o tokenomice – ekonomii tokenów i monet – jako podstawie właściwego researchu w świecie aktywów cyfrowych. Potraktuj to jako rozszerzenie wcześniejszych opracowań:
- https://bithub.pl/kryptowaluty/altcoin/jak-i-gdzie-szukac-altcoinow-do-inwestycji/
- https://bithub.pl/bithub-plus/tokenomika-jakie-czynniki-ksztaltuja-cene-aktywow-cyfrowych/
Przejdźmy więc do rzeczy i zobaczmy, na co powinniśmy zwrócić uwagę, zanim zainwestujemy w token lub kryptowalutę.
Jaka jest różnica między tokenem a kryptowalutą?
Chociaż obydwa terminy są często używane zamiennie, moneta (coin) odnosi się zwykle do kryptowaluty działającej na łańcuchu bloków warstwy 1. Token jest tworzony przez protokół warstwy 2 i musi być zgodny z regułami podstawowego łańcucha bloków, z którego korzysta. Tokeny mają różne funkcje, takie jak na przykład umożliwienie głosowania lub działanie jako cyfrowe reprezentacje zasobów w świecie rzeczywistym. Token może być również użyty jako narzędzie płatności w ramach protokołu. Chociaż token na ogół nie jest rozpoznawany jako pieniądz, jego wartość często zależy od tego, jak działa nadrzędny projekt.
Czym jest tokenomika aktywów cyfrowych?
Słowo tokenomika odnosi się do badania ekonomii kryptowalut i tokenów. Umożliwia to inwestorom określenie jakości i wartości potencjalnych inwestycji. Tokenomika ma duży wpływ na decyzje o sprzedaży lub kupnie.
Jak prowadzić research na bazie tokenomiki?
Oto proces przeprowadzania researchu, który przedstawia Ren & Heinrich. Warto zwrócić uwagę na fakt, że aby móc skorzystać z poniższych wskazówek, nie musisz posiadać żadnej specjalistycznej wiedzy ani umiejętności.
1. Wyjaśnienie terminologii warstw
Zacznijmy od bliższego przyjrzenia się warstwom łańcucha bloków. Pierwszą rzeczą, którą musisz wiedzieć jest to, czy cyfrowa moneta lub token działa na warstwie 1, czy na warstwie 2.
Łańcuch bloków warstwy 1 działa niezależnie od innych łańcuchów bloków, przykłady tokenów warstwy 1 to ETH na Ethereum, Avax na Avalanche itp.
Rozwiązanie warstwy 2 to protokół strony trzeciej, który jest zbudowany na blockchainie warstwy 1. Na przykład Uniswap jest zbudowany na Ethereum. Jest to protokół warstwy 2, zatem UNI jest tokenem warstwy 2.
Łańcuchy bloków warstwy 1 i protokoły warstwy 2 wpływają na siebie nawzajem. Jeśli blockchain warstwy 1 zapewnia łatwą w użyciu, szybką i bezpieczną infrastrukturę, przyciągnie więcej projektów warstwy 2. Jeśli projekty warstwy 2 radzą sobie dobrze, ma to pozytywny wpływ na warstwę 1, zwiększając w ten sposób wartość kryptowaluty warstwy 1.
2. Jak badać ekosystem blockchain?
Z powyższego dość jasno wynika, że między różnymi kryptowalutami i tokenami istnieje wiele wzajemnych zależności. Ważne jest, aby uzyskać jak najpełniejszy przegląd tych relacji.
To, czego potrzebujesz, to ekosystem blockchain, który wykazuje potencjał przyszłego wzrostu. Oznacza to, że istnieje solidny blockchain warstwy 1, w którym znajduje się wiele aplikacji warstwy 2, które oferują dobre przypadki użycia.
Aby lepiej zorientować się w strukturze danego łańcucha bloków warstwy 1, możesz odwiedzić chociażby serwis coingecko.com.
Na stronie głównej znajdź przycisk „Wszystkie kategorie” i wprowadź nazwę łańcucha bloków warstwy 1. Coingecko dostarczy Ci listę wszystkich projektów, które są w jakiś sposób powiązane z blockchainem warstwy 1. Z listy możesz wybrać poszczególne projekty i uzyskać dostęp do większej ilości informacji, takich jak dane rynkowe, wykresy, aktualności, linki do innych źródeł itp.
3. Oryginalny łańcuch kontra fork
W tym kontekście warto również rozważyć, czy łańcuch bloków jest łańcuchem oryginalnym, czy też forkiem.
Przykładowo, Ethereum Classic to fork Ethereum. Litecoin, Bitcoin Cash to forki łańcucha bloków Bitcoin. Ważne jest, aby wiedzieć, jakie modyfikacje wprowadzono w ramach forka. Dzięki temu łatwiej będzie Ci zrozumieć i ocenić, w jakim zakresie jest on lepszy lub gorszy od oryginalnego łańcucha. Na przykład Bitcoin Cash nigdy nie będzie miał tylu użytkowników co Bitcoin. Jednak Binance Smart Chain (BSC) jest udanym forkiem protokołu Go Ethereum, aczkolwiek działającym w oparciu o inny mechanizm konsensusu.
4. Research tokenów
Czas na kompleksową analizę poszczególnych tokenów.
4.1 Tokeny użytkowe (utility) i bezpieczeństwa (security)
Zrozumienie tego, do czego służy dany token, jest zagadnieniem kluczowym. Użytkownicy mogą bowiem stosować poszczególne tokeny jako narzędzie jako płatności, środek służący do wnoszenia opłat transakcyjnych, instrument umożliwiający uzyskanie dostępu do określonego typu usług, narzędzie do stakingu (PoS) lub zarządzania (głosowanie).
Token użytkowy ma zwykle określone przypadki użycia. Przykładowo, niektóre tokeny umożliwiają użytkownikowi dostęp do produktu lub usługi w łańcuchu bloków. Inne dają użytkownikowi prawo głosu nad ewentualnymi zmianami.
W ramach tokenów security funkcjonują dwie główne kategorie:
Tradycyjny zasób finansowy może być reprezentowany przez tokeny w łańcuchu bloków. Tokenizowane mogą być na przykład akcje reprezentujące jakiś procent własności w firmie. Tokenizowana i reprezentowana w łańcuchu bloków może być też chociażby własność jednostki złota.
Token może też reprezentować cyfrowy zasób finansowy, który jest już w łańcuchu bloków. Tokeny są tworzone poprzez (na przykład) staking lub mining.
Amerykańskie firmy, które chcą wydawać tokeny security, muszą być regulowane przez SEC. Projekty blockchain, które nie są zgodne z tymi przepisami, są zagrożone karą grzywny lub widmem zakończenia działalności. Ważne jest, aby wiedzieć, czy token, w który chcesz zainwestować, jest tokenem użytkowym, czy tokenem bezpieczeństwa.
Ogólnie rzecz biorąc, jeśli token nie może zostać zakwalifikowany jako token bezpieczeństwa, to zgodnie z testem Howeya jest tokenem użytkowym.
Aby określić prawdopodobieństwo, że dany token jest tokenem security lub utility, możesz skorzystać z danych serwisu Crypto Rating Council. Im wyższy wynik, tym bardziej prawdopodobne jest, że token jest tokenem security.
4.2 Tokeny wymienialne i niewymienialne
Tokeny wymienialne nie są unikalne. Na przykład jeden ETH z Twojego portfela może zostać wymieniony na inny, ponieważ posiada tę samą „wartość”.
Tokeny niewymienialne (NFT) są unikalne. Nie można ich powielać i wymieniać jedne za drugie, ponieważ każdy z nich może reprezentować zgoła odmienne cechy i wartość. Warto wiedzieć, że w łańcuchu bloków Ethereum tokeny ERC721 są niewymienialne, a tokeny ERC20 są wymienialne.
4.3 Podaż tokenów
Analizując podaż tokena należy wziąć pod uwagę następujące kwestie:
Całkowita podaż: liczba wszystkich stworzonych tokenów pomniejszona o te, które zostały „spalone„.
Maksymalna podaż: odnosi się do całkowitej liczby tokenów, które kiedykolwiek będą istnieć. Dla przykładu, maksymalna podaż BTC wynosi 21 milionów monet, podczas gdy podaż ETH nie ma górnego limitu.
Podaż w obiegu: jest ważna, ponieważ wpływa na kapitalizację rynkową tokena. Oto jak obliczana jest kapitalizacja rynkowa:
Kapitalizacja = liczba tokenów (monet) / podaż tokena w obiegu x aktualna cena za token (monetę).
Porównaj kapitalizację rynkową z „rozwodnioną” (ang. diluted) kapitalizacją rynkową, którą można znaleźć na coinmarketcap.com i coingecko.com. Rozwodniona kapitalizacja rynkowa wskazuje teoretyczną kapitalizację rynkową przy założeniu, że w obiegu znajduje się maksymalna podaż tokena.
Kapitalizacja rynkowa: lepsze wskazanie wartości ekonomicznej tokena niż cena pojedynczego tokena. Niektóre projekty emitują dużą ilość tokenów po bardzo niskiej cenie, np. 0,0001 USD za token. Robią to często tylko po to, aby inwestorzy uwierzyli, że ich cena może łatwo wzrosnąć 1000x. Rzeczywistość jest jednak taka, że jeśli kapitalizacja rynkowa tokena jest już bardzo duża, jest mało prawdopodobne, aby cena wzrosła tak wysoko, jak życzyliby sobie tego inwestorzy.
4.4 Czy token jest/ był wstępnie wydobywany (pre-mined)?
Pre-mined oznacza, że token został już utworzony przed faktycznym uruchomieniem projektu. Zdarza się to często w przypadku ICO. Wiele tokenów warstwy 2, takich jak tokeny ERC20, jest wstępnie wydobywanych, aby umożliwić przekazanie ich wczesnym inwestorów czy wypłacanie członkom zespołów założycielskich i deweloperskich, które wniosły określony wymiar wkładu w powstanie i rozwój danego projektu.
Dlaczego kwestia pre-miningu jest tak istotna? Zanim zostaną udostępnione publicznie, wstępnie wydobyte tokeny są często dystrybuowane wewnętrznie. Jeśli znaczna ich liczba jest przechowywana przez osoby posiadające dostęp do informacji poufnych w momencie uruchomienia projektu, mogą one z łatwością manipulować ceną.
Alokacja i dystrybucja: zawsze powinieneś dowiedzieć się, w jakim modelu dystrybuowany jest token. Możesz sprawdzić te informacje w białej księdze projektu, jak również w serwisach takich jak messari.io lub icodrops.com. Pamiętaj jednak, aby sprawdzić posiadaczy w eksploratorze bloków, ponieważ czasami informacje w whitepaperze lub na innych stronach internetowych mogą być nieaktualne.
Inne pytania, na które należy odpowiedzieć podczas badania alokacji i dystrybucji tokena, to:
- Kto otrzyma token jako nagrodę?
- W przypadku ICO nieregulowanych harmonogramem nabywania uprawnień do tokenów warto sprawdzić, ile kosztował token w prywatnej sprzedaży? Informacje te można znaleźć w białej księdze projektu i na stronach internetowych, takich jak wspomniana już icodrops. Jeśli token jest już notowany na giełdzie, możesz porównać cenę z przedsprzedaży z aktualną ceną. Jeśli cena przedsprzedaży jest bardzo niska, inwestorzy, którzy otrzymali token w przedsprzedaży mogą chcieć w miarę szybko upłynnić swoje tokeny, aby uzyskać zysk.
- Jak wygląda harmonogram nabywania uprawnień do tokenów? To zagadnienie odnosi się do tego, że pewna liczba tokenów zostaje zablokowana na określony czas, aby zapobiec nagłej sprzedaży dużej części podaży, co mogłoby spowodować załamanie ceny. Jeśli duża liczba tokenów podlega takiemu „zablokowaniu”, warto zweryfikować harmonogram nabywania uprawnień. W momencie, gdy więcej tokenów zostanie uwolnionych, może to wpłynąć na ich cenę; istnieje duże prawdopodobieństwo, że cena może gwałtownie spaść.
4.5 Czy model tokenów jest inflacyjny czy deflacyjny?
Ma to wpływ na podaż tokena/ monety. Jeśli kryptowaluta lub token nie ma maksymalnej podaży, oznacza to, że podlega mechanizmom inflacyjnym. Niektóre projekty wykorzystują mechanizm spalania tokenów/ monet w celu kontrolowania inflacji cen.
Należy pamiętać, że tylko dlatego, że jakaś liczba aktywów zostanie spalona w celu zmniejszenia podaży, nie oznacza od razu, że cena na pewno wzrośnie. Wartość zasobu cyfrowego nie wynika z wymiaru dostępnej podaży, ale przede wszystkim z wartości i użyteczności, którą stojący za nim projekt niesie swoim użytkownikom.
***
Opracowano na podstawie Your Guide To Researching Tokenomics aut. Ren & Heinrich; źródło: link
Od Redakcji
Niniejszy artykuł ani w całości ani w części nie stanowi „rekomendacji” w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi czy Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (Ue) Nr 596/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie nadużyć na rynku (rozporządzenie w sprawie nadużyć na rynku) oraz uchylające dyrektywę 2003/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady i dyrektywy Komisji 2003/124/WE, 2003/125/WE i 2004/72/WE oraz Rozporządzenia Delegowane Komisji (Ue) 2017/565 z dnia 25 kwietnia 2016 r. uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE w odniesieniu do wymogów organizacyjnych i warunków prowadzenia działalności przez firmy inwestycyjne oraz pojęć zdefiniowanych na potrzeby tej dyrektywy. Zawarte w serwisie treści nie spełniają wymogów stawianych rekomendacjom w rozumieniu w/w ustawy, m.in. nie zawierają konkretnej wyceny żadnego instrumentu finansowego, nie opierają się na żadnej metodzie wyceny, a także nie określają ryzyka inwestycyjnego.