Niemiecka gospodarka skurczyła się w 2024 r. drugi rok z rzędu, zmagając się ze słabym globalnym popytem i zwiększoną konkurencją, zwłaszcza ze strony Chin.
Spowolnienie gospodarcze stało się palącą kwestią dla niemieckich wyborców i było kluczowym czynnikiem upadku trójpartyjnej koalicji kanclerza Olafa Scholza w ubiegłym roku.
Czas znaleźć rozwiązanie
– Sam słabszy wzrost PKB nie stanowi bezpośredniego zagrożenia dla ratingu AAA Niemiec, nawet jeśli stagnacja gospodarcza utrzyma się do 2025 r. – powiedział w wywiadzie dla agencji Reuters Eiko Sievert, dyrektor wykonawczy w europejskiej agencji ratingowej Scope Ratings.– Jednak presja na rating wzrośnie, jeśli Niemcy nie rozwiążą podstawowych przyczyn słabego wzrostu – dodał.
Według Sieverta, strukturalne słabości Niemiec obejmują utrzymujące się wysokie ceny energii, niewystarczające inwestycje w infrastrukturę, edukację i cyfryzację oraz brak reform rynku pracy. Czynniki te osłabiają siłę produkcyjną i eksportową Niemiec, osłabiając ich międzynarodową konkurencyjność.
Chociaż stosunkowo niski dług publiczny Niemiec – 63 proc. PKB – zwiększa ich wiarygodność kredytową w porównaniu z innymi głównymi gospodarkami europejskimi, sam ten fakt nie wystarczy, aby zagwarantować rating AAA. – Wśród krajów z ratingiem AAA, Niemcy mają najwyższy poziom długu publicznego, przy średnim poziomie zadłużenia dla innych gospodarek AAA wynoszącym zaledwie 36 proc. – podkreślił Sieviert.
Niemiecki hamulec zadłużenia, który ogranicza pożyczki publiczne do 0,35 proc. PKB, jest kamieniem węgielnym polityki fiskalnej kraju. Sievert zasugerował jednak reformę hamulca zadłużenia, aby umożliwić większe inwestycje publiczne w inicjatywy promujące wzrost gospodarczy. – Więcej inwestycji publicznych byłoby z pewnością pozytywnym krokiem – powiedział.
Sievert podkreślił, że zwiększenie inwestycji ma kluczowe znaczenie, jeśli Niemcy chcą powstrzymać stopniowy spadek konkurencyjności. Kluczowe obszary wymagające uwagi obejmują modernizację infrastruktury, rozwój technologii cyfrowych i wdrażanie reform w celu wzmocnienia rynku pracy.
Zmagania gospodarcze Niemiec pojawiają się, gdy globalne środowisko gospodarcze staje się coraz bardziej konkurencyjne, a gospodarki wschodzące, takie jak Chiny, potwierdzają swoją dominację w kluczowych sektorach. Potrzeba reform strukturalnych i zwiększonych inwestycji jest niezbędna, aby kraj mógł dotrzymać kroku globalnej konkurencji i utrzymać swoją odporność gospodarczą.
Podczas gdy dyscyplina fiskalna Niemiec pozostaje ich mocną stroną, Sievert podkreślił, że przy ustalaniu ratingu kredytowego brane są również pod uwagę szersze czynniki. Powiedział, że następny niemiecki rząd powinien priorytetowo traktować politykę, która stymuluje długoterminowy wzrost i wzmacnia fundamenty gospodarcze kraju.
Najpierw Niemcy, później inne kraje?
Stawka dla największej gospodarki Europy jest wysoka, ponieważ jej problemy mogą rozprzestrzenić się na cały region. Ponieważ gospodarka jest już głównym przedmiotem troski wyborców, skupienie się na rozwiązaniu tych strukturalnych słabości prawdopodobnie ukształtuje program polityczny następnego przywódcy Niemiec.
Innymi słowy, aby utrzymać swój rating AAA, Niemcy muszą znaleźć sposób na zrównoważenie odpowiedzialności fiskalnej z potrzebą zorientowanych na wzrost inwestycji publicznych. Droga naprzód będzie wymagała zdecydowanych działań w celu odbudowy konkurencyjności, napędzania innowacji i zapewnienia długoterminowej stabilności gospodarczej.