Zastanawiałeś się kiedyś nad tym, jak długą drogę przebył pieniądz od początku swojego rozwoju pod dzień dzisiejszy? Kiedyś wartość wyceniało się plus minus „na oko”. Trzy skóry cielęce za dwa worki zboża? Brzmi całkiem nieźle. Potem mija jedenaście tysięcy lat później kupujesz Bitcoina i cierpliwie czekasz aż wzrośnie. Zapraszam na #Alternatywkę, gdzie opowiem o historii pieniądza!
Na początku był barter
Wspomniane przykład skór cielęcych i worków zboża ma wiele wad, nie sądzisz? Można wskazać ich dziesiątki, ale najważniejsze to przede wszystkim brak jednolitości. Z drugiej strony jak ktoś był dobrym negocjatorem to można było ugrać lepsze warunki. Handel był podatny na występowanie wad ukrytych towarów. Jedno jest pewne. Każdy musiał być prawdziwym rzeczoznawcą. Czym najczęściej handlowano? Zwierzętami, żywnością, skórami. W innych częściach świata wiodły prym koraliki czy zęby zwierzęce. Słyszałeś za ile kupiono Manhattan? W 1626 roku Peter Minuit, dyrektor generalnych Nowych Niderlandów zakupił cały ten okręg za garść paciorków od plemienia Delawarów. Ile to może być warte na dzisiejszy przelicznik? Zawrotne 24 dolary.
Następnie pierwsze monety
Za twórców monet uznaje się Fenicjan. Wytłaczali je z brązu w celu ułatwienia wymiany handlowej, którą prowadzili w wielu stronach świata. Potem z kolej w Lidii, czyli dzisiejszej Turcji wyprodukowano jedne pierwszych monet zawierających złoto. Mieszano złoto z innymi metalami i wytłaczano kształty, które potrafiły różnić się od siebie i to sporo. Zasada była taka, że im większa moneta, tym więcej warta. W sumie racja, bo większy rozmiar miał w sobie więcej złota. Warto wspomnieć, że samo słowo „pieniądz” zaczęło być aktualne dopiero, gdy do metali zwykłych, takich jak miedź czy brąz zaczęto dodawać metale szlachetne.
Przyszedł czas na gotówkę
Kiedy zauważono, że noszenie monet jest niepraktyczne, ponieważ ze względu na ich nieregularne kształty trzeba było je ważyć lub też w niektórych przypadkach rozcinać. Działo się tak, gdy płacono sztabkami metali szlachetnych. Był to tzw. pieniądz dzielony. Sprawdzał się całkiem nieźle, ale potrzeba było czegoś bardziej praktycznego. Pomysł był następujący. Można zostawić wszystkie kosztowności u złotnika, a on wystawi kwit depozytowy uprawniający właściciela dokumentu do wybrania określonej ilości pieniędzy. Wymiana kwitami była o wiele praktyczniejsza. Tutaj można mówić o pojawieniu się pierwszej gotówki. A co do samej instytucji banku, to już pewnie się domyślasz skąd się wzięła. Im bardziej pomysł z kwitami się popularyzował np. w Chinach w XIII wieku, tym bardziej rola złotnika przekształcała się w bankiera. W końcu ustalono instytucję centralną, która emitowała te kwity.
A potem pieniądz bezgotówkowy
Fenicjanie zauważyli, że rozliczenia gotówkowe też można uczynić bardziej wygodnymi poprzez wykorzystanie tabliczek w celu regulowania należności handlowych. Były to początki operacji bezgotówkowych, które później wraz z popularyzacją banków stawały się coraz powszechniejsze. Środki zaczęto móc przelewać z rachunku na rachunek. Te dzieliły się na te na żądanie oraz terminowe, które można było podjąć dopiero po określonym czasie.
Współczesność, pieniądz elektroniczny
Dziś pieniądze zmienił się diametralnie w stosunku do tego czym początkowo był. Są koncepcje pełnego wycofania gotówki z gospodarki, by walczyć w ten sposób z szarą strefą. Dziś pieniądz oparty o kruszce, czyli tzw. pieniądz fiducjarny przestał obowiązywać na rzecz pieniądza dłużnego emitowanego przez baki centralne. Dodruk gotówki jest często odpowiedzią na brak środków w budżecie, a wszystko ma swoje odzwierciedlenie w inflacji.
Kryptowaluty i systemy zdecentralizowane
W 2009 roku wyemitowano pierwszego Bitcoina. Od tego momentu system zrobił salto o 180 stopni, gdy okazało się, że istnieje pieniądz o wiele bezpieczniejszy od standardowego, ze względu na niepodleganie inflacji. Do tego decentralizacja systemu płatniczego zapewniła wyższy poziom bezpieczeństwa oraz szybkości działania przelewów. Kryptowaluty są przyszłością pieniędzy, która jest odpowiedzią sektora prywatnego na nieumiejętną politykę monetarną państw.
Ciekawostka
Barter w pewnej formie występuje po dzień dzisiejszy w handlu międzynarodowym. Są to tzw. transakcje kompensacyjne. Najprościej mówiąc. Podmioty jednocześnie sprzedają i kupują. Wartość towarów się bilansuje, a ewentualne różnice w wartości towarów reguluje się pieniężnie.
Od Redakcji
Bithub Flesz już na naszym kanale YouTube. Zapraszamy codziennie o 19:00 na skrót najważniejszych wydarzeń dnia z branży kryptowalut i finansów, komentarze i rozważania na temat tego, co może przynieść kolejny dzień! Program prowadzi Bitcoin Feniks.
Zobacz najnowszy odcinek: