Jak głosowali wyborcy kandydatów z I tury według exit polls? Duże zaskoczenie!
Rafał Trzaskowski utrzymuje minimalne prowadzenie nad Karolem Nawrockim – wynika z pierwszego, ogłoszonego tuż po zamknięciu lokali wyborczych sondażu exit poll Ipsos dla TVN, Polsatu i TVP. Badanie przypisuje kandydatowi Koalicji Obywatelskiej 50,3 proc. głosów, a wspieranemu przez Prawo i Sprawiedliwość Nawrockiemu 49,7 proc., co oznacza różnicę mieszczącą się w statystycznym błędzie pomiaru ±2 pkt proc.
Rekordowa mobilizacja pomogła Trzaskowskiemu
Sondażowa frekwencja sięgnęła rekordowych, jak na wybory prezydenckie, 72,8 proc. To o ponad pięć punktów procentowych więcej niż w pierwszej turze i najwyższy wynik od 1989 roku; pod względem mobilizacji ustępuje jedynie parlamentarnemu rekordowi z 2023 r.
Mapa poparcia pozostaje wyraźnie podzielona. Trzaskowski wygrywa w dziesięciu województwach – m.in. mazowieckim, wielkopolskim i pomorskim – podczas gdy Nawrocki prowadzi w sześciu, głównie na wschodzie i południu kraju. Różnice w największych aglomeracjach, gdzie kandydat KO przekracza 60 proc., kontrastują z dominacją kandydata PiS na terenach wiejskich.
Obaj kandydaci ogłosili w sztabach wstępne zwycięstwo. „Wygraliśmy na żyletki” – stwierdził Trzaskowski, dziękując wyborcom i partnerom opozycyjnej koalicji za mobilizację. Karol Nawrocki zadeklarował natomiast, że „zwyciężymy i ocalimy Polskę”, wzywając zwolenników do czujnego monitorowania liczenia głosów i przekonując, że ostateczny wynik jeszcze się odwróci.
Jeszcze wszystko przed nami
Wieczór wyborczy dopiero nabiera tempa. Około 23:00 Ipsos planuje publikację tzw. late poll opartą na połowie spłynionych protokołów; błąd prognozy ma spaść do ±1 pkt proc. Pełne dane Państwowa Komisja Wyborcza zapowiada na poniedziałkowy poranek, choć przy tak wyrównanej rywalizacji możliwe są nawet kilkunastogodzinne opóźnienia spowodowane ponownym przeliczaniem kart w komisjach, gdzie różnica okaże się jedno- lub dwucyfrowa.
Stawka głosowania wykracza daleko poza wybór głowy państwa. Ewentualna prezydentura Trzaskowskiego oznaczałaby zielone światło dla większości reform rządu Donalda Tuska, zwłaszcza w polityce europejskiej i wymiarze sprawiedliwości. Zwycięstwo Nawrockiego wprowadziłoby do systemu władzy silny filtr wetujący, wymagający od koalicji rządzącej budowania sejmowej większości 3/5 do odrzucenia prezydenckiego sprzeciwu. Analitycy spodziewają się, że do momentu ogłoszenia oficjalnych wyników rynek złotego pozostanie w wąskim przedziale wahań, reagując dopiero na potwierdzenie jednego z rozstrzygnięć.
Na kogo głosowali wyborcy kandydatów z I tury?
Tutaj poza pewnymi wyjątkami nie było większego zaskoczenia. Wyborcy lewicy poparli w II turze w przytłaczającej większości Rafała Trzaskowskiego, tak samo poczynili sympatycy Trzeciej Drogi i Szymona Hołowni.
Pewnym zaskoczeniem natomiast może być elektorat Konfederacji, czyli Sławomira Mentzena. Jakkolwiek wyborcy b. członka tego ugrupowania, Grzegorz Braun, stanęli murem za Nawrockim (92,5%), podobnie, choć w nieco mniej dramatycznym stopniu, poczynili sympatycy Mentzena (ponad 88 proc.).
I to właśnie ta ostatnia grupa była przed sondażami exit poll największą niewiadomą II tury wyborów prezydenckich. Mentzen bowiem przeprowadził powyborcze wywiady z obydwoma kandydatami nie sugerując Konfederatom kogo powinno poprzeć, a nawet wybrał się na piwo ze sztabem Rafała Trzaskowskiego, co przez wielu postrzegane było jako endorsement. Teraz widzimy jak na dłoni, że mimo plotek i spekulacji plot twist, czyli słynne „piwo z Mentzenem”, pomysł, który wielu przypisuje Radosławowi Sikorskiemu, raczej spalił na panewce.
To będzie długa noc
Choć exit poll daje przewagę kandydatowi opozycji, o losach Pałacu Prezydenckiego mogą przesądzić tysiące głosów korespondencyjnych i zagranicznych, które tradycyjnie spływają najpóźniej. Polska czeka więc na noc dokładniejszych wyliczeń i świt, który przyniesie odpowiedź na pytanie, czy wybory 2025 przejdą do historii jako najciaśniejszy wyścig o najwyższy urząd w państwie.
