Jeżeli tytuł tego artykułu zdołał przykuć Twoją uwagę oznacza to najprawdopodobniej, że i Ty – drogi Czytelniku – uległeś swoistej manii NFT. Rzeczywiście. Wokół tej branży jest, ostatnimi czasy, dosyć głośno – głównie przez wzgląd na rekordy sprzedaży cyfrowych dzieł i bardzo mocny rozwój tego ekosystemu w kontekście narzędziowym.
W ostatnim, szerszym opracowaniu na ten temat starałem się udzielić odpowiedzi na pytania i zagadnienia podstawowe związane z tym, czym w ogóle jest NFT i skąd bierze się jego wartość. Jeżeli nie miałeś jeszcze okazji, aby się z nim zapoznać, wszelkie zaległości możesz odrobić tutaj:
W niniejszym tekście postaram się natomiast przybliżyć kwestie znacznie bliższe codziennemu, praktycznemu obcowaniu z tokenami tego typu. Odpowiemy sobie tym samym następujące, kluczowe pytania:
Jak zrobić swój własny NFT?
Na jakich platformach sprzedawać NFT?
Jak i gdzie kupować NFT?
…
Zaczynamy!
Jak zrobić NFT bez pisania ani jednej linijki kodu?
Jeżeli chcesz stworzyć swój własny NFT, nie musisz uciekać się do mniej lub bardziej skomplikowanych zabiegów programistycznych. Okazuje się, że wiele platform oferuje interfejsy, które skutecznie przykrywają “programistyczne bebechy’, umożliwiając użytkownikom tworzenie własnych tokenów niewymienialnych maksymalnie szybko i łatwo.
Jednymi z wiodących ekosystemów do tworzenia NFT są OpenSea i Rarible. Podczas gdy Rarible dominuje w całkowitych wynikach sprzedaży, OpenSea zapewnia więcej powiązanych usług, w tym możliwość stworzenia własnego sklepu internetowego NFT obsługiwanego przez giełdę OpenSea. Obydwie platformy umożliwiają użytkownikom przesyłanie swoich dzieł sztuki i tworzenie ich kolekcji bez konieczności posiadania wiedzy technicznej o blockchain.
W niniejszym poradniku skupiłem się na OpenSea.
Zanim rozpoczniesz swoja przygodę z NFT pamiętaj, że pewne koszty trzeba będzie ponieść „z góry”. NFT są zasilane przez łańcuch bloków – głównie łańcuch bloków Ethereum. Korzystanie z blockchain wiąże się z koniecznością poniesienia opłaty sieciowej wyrażonej w jednostce o nazwie „gas”. Więcej na ten temat opowiem Tobie w dalszej części tego poradnika.
Rarible wymaga od artystów wybicia (ang. mint) swoich NFT na łańcuchu bloków (on-chain) podczas ich tworzenia. Oznacza to, że poniesione koszty będą relatywnie niższe. Jeśli planujesz sprzedać kilka NFT po wysokich cenach, Rarible będzie prawdopodobnie najlepszym rozwiązaniem. Z drugiej strony, jeśli chciałbyś stworzyć wiele tańszych NFT, zdecydowanie lepszym rozwiązaniem będzie skorzystanie z „Menedżera Kolekcji” OpenSea.
OpenSea Collection Manager umożliwia użytkownikom tworzenie kolekcji bezpłatnie. Nieograniczona liczba NFT z tej kolekcji może być tworzona i przechowywana poza łańcuchem przez scentralizowany zespół OpenSea do momentu ich sprzedaży. Kiedy kupujący poniesie opłatę za gas związaną z transakcją, NFT zostanie umieszczony w łańcuchu i przetransferowany dalej.
Ten poradnik obejmuje omówienie krok po kroku dotyczący wszystkiego, czego potrzebujesz i co musisz zrobić, aby utworzyć własne NFT w kolekcji w OpenSea.
KROK 1: Tworzymy portfel ethereum (MetaMask)
Pierwszą rzeczą na drodze do Twojego pierwszego NFT, jest utworzenie i skonfigurowanie portfela. Będziesz mógł przechowywać w nim klucze prywatne do swoich NFT. Będziesz również korzystać z niego w chwilach, gdy konieczne stanie się uregulowanie opłat za gas.
1. Pobierz aplikację lub dodaj rozszerzenie do przeglądarki
Przejdź do metamask.io, skąd możesz pobrać aplikację lub dodać rozszerzenie do przeglądarki. Tworzenie portfela MetaMask jest proste i bezpłatne. Pamiętaj tylko, aby zachować swoją frazę seed na wypadek, gdybyś kiedykolwiek chciał odzyskać portfel. O tym słów kilka za chwilę.
Ekran tworzenia portfela wygląda następująco:
2. Ustaw hasło
Jeżeli zdecydujesz się na przejście procedury „zacznijmy od początku”, aby utworzyć zupełnie nowy portfel, w dalszej kolejności MetaMask poprosi Cię o utworzenie nowego hasła. Będzie musiało ono składać się z minimum 8 znaków. MetaMask sam podpowie Ci – automatycznie wygeneruje – propozycję bezpiecznego hasła. Nie musisz się na nie decydować. Możesz ustawić własne.
3. Tajna fraza zapasowa
To właśnie tak zwany seed ( fraza odzyskiwania). Jest to unikalny zostaw słów, dzięki któremu będziesz w stanie tworzyć kopie zapasowe swojego portfela, jak również odzyskać do niego dostęp w razie potrzeby, z każdego miejsca na świecie.
PAMIĘTAJ! Nigdy, nikomu i pod żadnym pozorem nie ujawniaj brzmienia swojej frazy odzyskiwania. Każdy, komu wpadnie ona w ręce, będzie w stanie odebrać Ci Twoje cyfrowe monety ethereum.
Po odkryciu tajnej frazy, możesz zapisać ją na kartce papieru (zalaminować) i przechowywać w bezpiecznym miejscu. Dobrym pomysłem będzie również zapisanie jej we fragmentach na kilku kartkach papieru i przechowywanie każdej z nich w innym miejscu.
Możesz też skorzystać z managera haseł (np. 1Password) lub pobrać swoją frazę zapasową i przechowywać ją na zaszyfrowanym, zewnętrznym nośniku pamięci (dysk zewnętrzny, pendrive):
Ostatnim krokiem jest potwierdzenie frazy – wprowadź do Metamask słowa w takiej kolejności, w jakiej portfel wygenerował Twój unikalny ciąg słów. Gdy skończysz – VOILA! – Twój portfel Ethereum jest gotowy:
Pamiętaj, że portfele nie przechowują kryptowaluty ani NFT – przechowują Twój klucz prywatny, który jest potrzebny do autoryzacji transakcji. Wszystkie kryptowaluty i NFT są w rzeczywistości przechowywane w łańcuchu bloków z identyfikatorem portfela wskazującym na własność.
KROK 2: Stokenizuj swoją sztukę!
Po utworzeniu portfela MetaMask będziesz mógł tworzyć własne NFT. Teraz możesz połączyć swój portfel MetaMask z OpenSea i zabrać się do pracy:
OK, teraz w interfejsie MetaMask powinieneś już widzieć zielona kropeczkę z napisem „connected”.
Zostań w opensea.io i kliknij przycisk Create -> My Collections na pasku menu.
Teraz kliknij przycisk Create:
Następnie, utwórz nazwę dla swojej kolekcji NFT, załaduj logo (wymagane). Możesz również dać do 1000 znaków dedykowanego opisu, w którym opowiesz potencjalnym zainteresowanym, co ciekawego masz do zaoferowania.
Kiedy będziesz już gotów, naciśnij Create:
Możesz teraz przesłać plik, który chcesz tokenizować. Niebawem nadasz mu określone właściwości i statystyki, aby odróżnić go od reszty swojej kolekcji. Określisz, ile chcesz kopii każdego przedmiotu, a następnie ustalisz cenę detaliczną.
Kiedy już będziesz gotów, naciśnij Create.
GO to chodziło! Właśnie utworzyliśmy nasz NFT – stokenizowaliśmy fotografię wierzchołka góry wystającego ponad chmury o nazwie „wysoka gora”:
Teraz OpenSea daje nam dwie opcje: odwiedzić stronę tokena (Visit) albo wystawić go na sprzedaż (Sell).
Jeśli klikniemy „Visit”, naszym oczom ukaże się graficzny interfejs tokena. Znajdziemy tu takie informacje, jak: historia cen, oferty od potencjalnych kupujących, informacje tekstowe o kolekcji, jak również dane wprost z blockchaina. To arcyciekawe o tyle, że teraz możesz podejrzeć adres kontraktu swojego NFT bezpośrednio na blockchainie Ethereum.
OK, zróbmy to!
Adres naszego smart kontraktu jest tutaj:
KROK 4: Wystawmy nasz NFT na sprzedaż!
Aby sprzedać swój pierwszy NFT, musisz włączyć OpenSea do sprzedaży przedmiotów ze swojego konta. Wymaga to transakcji na blockchain, więc będziesz musiał uiścić opłatę za gas. Wyślij trochę ETH do swojego portfela MetaMask i gotowe. Będziesz musiał uiścić tę opłatę tylko przy pierwszym tworzeniu kolekcji NFT (więcej o tym za moment).
Jeśli nie masz ETH, możesz skorzystać z usług jakiejś giełdy kryptowalut, aby je kupić i wysłać do swojego portfela MetaMask.
Interfejs sprzedaży na Open Sea prezentuje sie następująco:
Do wyboru mamy kilka opcji:
- Set Price – ustawiamy cenę minimalna za nasz NFT „na sztywno”. W przypadku naszej „wysokiej góry” cene minimalna ustawiliśmy na 1 ETH (zmniejszymy ja potem znacząco przez wzgląd na wysoką opłatę sieciową);
- Highest Bid – typowy mechanizm aukcyjny – kto da więcej, ten stanie się szczęsliwym nabywc;
- Bundle – umożliwia wystawienie na sprzedaz większej liczby NFT „w pakietach” (ang. bundle).
Interfejs pozwala nam skorzystać z opcji ustawienia ceny minimalnej, po której system zezwoli na zakup. Zyskujemy tym samym pewność, że nasza cyfrowa sztuka nie zostanie wylicytowana i sprzedana za mniej, niż pierwotnie załozyliśmy.
Interesującą i przydatną opcją jest również możliwość zaplanowania rozpoczęcia aukcji naszego NFT. Dzięki temu możemu pobawić się w ustawienie premiery aukcji i podpromować sobie wczesniej ten fakt na różnych social mediach.
Opłaty
Kiedy wszystko mamy już ustawione pozostaje nam do wykonania jeszcze jedna rzecz. OpenSea jest zdecentralizowane, więc nigdy nie przechowuje naszych cyfrowych przedmiotów. W rezultacie, jeśli po raz pierwszy sprzedajemy przedmiot kolekcjonerski, musimy wykonać 2 bezpłatne transakcje (realnym kosztem będzie opłata za gas):
- Aby zainicjować konto do składania zleceń sprzedaży, co wystarczy zrobić tylko raz dla swojego konta.
- Aby umożliwić OpenSea dostęp do Twojego przedmiotu (lub wszystkich pozycji w kolekcji, jeśli dana kolekcja obsługuje tę funkcję), gdy nastąpi sprzedaż.
Następnie zobaczysz prośbę o podpis, aby sfinalizować aukcję. W przyszłości, o ile przedmiot zostanie zatwierdzony w kroku 2 powyżej, nie będziesz mieć żadnych transakcji, a jedynie podpis! W ten sposób będziesz mógł otrzymywać w przyszłości oferty o bardzo niskim wymiarze gas-u.
Pamiętaj, że zawsze możesz bezpłatnie obniżyć cenę swojej oferty, bez dokonywania transakcji lub płacenia za gas.
W przypadku, kiedy ustawiliśmy cenę minimalną za NFT na poziomie 0,1 ETH (ok. 700 PLN), MetaMask wywołał żądanie opłaty za gas w wysokości 0.047 ETH (ok. 329 PLN). Sporo.
Oczywiście, z racji reprezentatywności naszego przykładu, na poniższym screenie widnieje informacja o niewystarczających środkach:
Zasilając MetaMask w środki na pokrycie opłaty za gas i wraz z udzieleniem OpenSea pozwolenia na sprzedaż naszego NFT, od teraz każdy może je znaleźć i kupić na rynku OpenSea.
To wszystko!
Jak kupować NFT?
Teraz, kiedy masz już skonfigurowany portfel MetaMask i konto na platformie OpenSea, kupowanie NFT – jako proces odwrotny do sprzedaży – nie powinno stanowić dla Ciebie żadnego problemu.
Pamiętaj, że Open Sea nie jest jedynym miejscem w sieci, gdzie możesz kupowac i sprzedawać NFT pojedynczo bądź w kolekcjach. Przykład OpenSea uznałem za na tyle intuicyjny i reprezentatywny, żeby móc przedstawić wszystkie procesy krok po kroku. Podczas przygody z innymi marketplace’ami, nie powinny spotkać Cię w zakresie trudności obsługi żadne niespodzianki.
Gdzie jeszcze mogę tworzyć NFT?
Jak pokazałem powyżej, tworzenie własnej grafiki NFT, czy to GIFa, czy obrazu, jest stosunkowo prostym procesem i nie wymaga rozległej wiedzy na temat branży kryptowalut. Grafika NFT może być również używana do tworzenia przedmiotów kolekcjonerskich, takich jak zestawy kart cyfrowych.
Nie musisz decydować się na Ethereum. Istnieje szeroki wachlarz innych blockchainów, z których możesz skorzystać, aby stworzyć swoje NFT. Oto kilka z nich:
- Binance Smart Chain
- Tron
- EOS
- Polkadot
- Tezos
- Cosmos
- WAX
Każdy łańcuch bloków ma swój własny, oddzielny standard tokenów NFT, kompatybilne usługi portfela i rynki. Przykłądowo, jeśli utworzysz NFT na Binance Smart Chain, będziesz mógł je sprzedawać tylko na platformach obsługujących aktywa Binance Smart Chain. Oznacza to, że nie byłbyś w stanie sprzedać ich na czymś takim jak VIV3 – rynku opartym na łańcuchu blokowym Flow – lub OpenSea, który – jak już doskonale wiesz – jest rynkiem NFT opartym na Ethereum.
Słowem podsumowania
Jak widzisz, stworzenie własnego NFT jest dzicinnie proste. Wszystko, czego potrzebujesz, aby tego dokonać to:
- adres w sieci Ethereum (portfel), który obsługuje dedykowany NFT standard tokenów ERC-721 – taki jak MetaMask lub Trust Wallet
- ok. 50-100 USD w ETH na opłaty sieciowe (gas)
Gdy już masz to wszystko, możesz korzystać z wielu platform zorientowanych na NFT, które umożliwiają podłączenie portfela i przesłanie wybranego obrazu lub pliku, który chcesz przekształcić w NFT. W przypadku zakończonej sukcesem sprzedaży Twojego NFT, platforma, na której wystawiłeś zlecenie, pobierze od Ciebie opłatę. W przypadku OpenSea, na którym operowalismy w tym poradniku, byłoby to 2,5% od ceny sprzedaży.
Oprócz OpenSea, z powodzeniem możesz zaglądać na Rarible czy Mintable. Podstawowe informacje już masz. Platformy NFT są do siebie bardzo podobne dlatego też jestem przekonany, że poradzisz sobie bez żadnego problemu.
Gdybyś jednak miał jakieś pytania, bądź chciał sprostować jakieś partie informacji z tego opracowania, nie wahaj się zostawić komentarza lub napisać maila na [email protected].
Do usłyszenia!