W ostatnich dniach indeks VIX, znany jako „indeks strachu” Wall Street, osiągnął poziomy niewidziane od lat, budząc niepokój wśród inwestorów i analityków. W piątek 11 kwietnia 2025 roku, VIX zamknął się na poziomie w okolicach 45, a w poniedziałek wzrósł prawie do 47 co stanowi jedno z najwyższych zamknięć od czasu kryzysu finansowego w 2008 roku oraz pandemii w 2020 roku. Wartości powyżej 40 są rzadkością i zazwyczaj sygnalizują poważne zawirowania na rynkach finansowych.
Największy jednodniowy spadek VIX w historii
Zaledwie dwa dni wcześniej 9 kwietnia 2025 roku indeks VIX odnotował największy jednodniowy spadek w historii, tracąc aż 35,8%. Dane historyczne pokazują, że takie gwałtowne spadki indeksu VIX w przeszłości często poprzedzały silne odbicia na rynku akcji.
Średnio, po 20 największych jednodniowych spadkach VIX, indeks S&P 500 zyskiwał:
- 12,5% po roku,
- 27,4% po dwóch latach,
- 97,5% po pięciu latach
wynika tak z danych przedstawionych przez Charliego Bilello z Creative Planning. W niektórych przypadkach, takich jak 4 października 2011 czy 4 maja 1994 roku, zyski przekroczyły nawet 100% w ciągu pięciu lat.
VIX jako barometr nastrojów rynkowych
Indeks VIX mierzy oczekiwaną zmienność rynku na podstawie cen opcji na indeks S&P 500 w perspektywie 30 dni. Często jest postrzegany jako wskaźnik nastrojów inwestorów im wyższy VIX, tym większy strach na rynku. Obecne poziomy VIX sugerują, że inwestorzy obawiają się nadchodzących turbulencji, co może prowadzić do zwiększonej zmienności na rynkach akcji.
Przyczyny wzrostu VIX i możliwe konsekwencje
Gwałtowny wzrost VIX w ostatnich dniach jest wynikiem eskalacji napięć handlowych między Stanami Zjednoczonymi a Chinami. Prezydent Donald Trump ogłosił nowe taryfy celne, co wywołało obawy o możliwą wojnę handlową i jej wpływ na globalną gospodarkę. W odpowiedzi na te działania, rynki akcji na całym świecie zanotowały spadki, a inwestorzy zaczęli szukać bezpiecznych przystani, co przełożyło się na wzrost VIX.
Wysoki poziom VIX może sugerować, że rynek znajduje się w fazie paniki, co często poprzedza odbicie. Jednakże, jak zauważa Nicholas Colas z DataTrek Research, historycznie poziomy VIX powyżej 40 występowały tylko w okresach poważnych kryzysów, takich jak kryzys finansowy w 2008 roku czy pandemia COVID-19 w 2020 roku. W takich sytuacjach często konieczne były zdecydowane działania polityczne, aby przywrócić stabilność na rynkach.
Dla inwestorów oznacza to, że obecna sytuacja wymaga ostrożności i dokładnej analizy. Choć wysoki VIX może wskazywać na potencjalne okazje inwestycyjne, równie dobrze może być zapowiedzią dalszych spadków. Kluczowe będzie monitorowanie działań politycznych i gospodarczych, które mogą wpłynąć na nastroje rynkowe i zmienność.
W obliczu rosnącej niepewności, inwestorzy powinni zachować czujność i być przygotowani na różne scenariusze. Zrozumienie mechanizmów działania indeksu VIX i jego wpływu na rynki może pomóc w podejmowaniu bardziej świadomych decyzji inwestycyjnych w nadchodzących tygodniach.