Eisman przewidział kryzys 2008 roku. 'Rośnie dług, dwie prędkości i krach.’ Ostatni taniec Wall Street?

Kiedy Steve Eisman — człowiek, który przewidział krach z 2008 roku i stał się symbolem „The Big Short” — zabiera głos, rynki słuchają. Tym razem jego diagnoza jest niepokojąca. Amerykańska gospodarka bez sztucznej inteligencji praktycznie stoi w miejscu. W swoim najnowszym podcaście The Real Eisman Playbook mówił o dwóch różnych opowieściach z gospodarki.

Z jednej strony mamy oficjalne dane o wzroście PKB i rekordowe zyski gigantów technologicznych. Z drugiej … Codzienność konsumentów, którzy toną w długach i coraz częściej sięgają po kredyty, by utrzymać dotychczasowy standard życia.

Iluzja wzrostu

Według szacunków Eismana, amerykańska gospodarka ma urosnąć w 2025 roku o 1,8%, czyli o ok. 530 miliardów dolarów. Ale jeśli odjąć wydatki na infrastrukturę AI — inwestycje prowadzone przez tzw. Magnificent Seven (Google, Amazon, Microsoft, Meta, Apple, Nvidia i Tesla) — realny wzrost byłby bliski zera. „Poza sztuczną inteligencją gospodarka nie rośnie nawet o 0,5 punktu procentowego” – stwierdził.

To, co wygląda na boom, jest więc w dużej mierze napędzane przez jeden, wąski sektor — i to sektor, który wielu ekonomistów już dziś określa mianem potencjalnej bańki. Eisman nie jest tu odosobniony. Coraz więcej analityków ostrzega, że inwestycje w AI przypominają „gorączkę złota”, w której kapitał płynie szybciej niż realne efekty technologiczne.

Konsument w tarapatach

Pod błyszczącą powierzchnią innowacji kryje się obraz znacznie mniej optymistyczny. Amerykańskie gospodarstwa domowe coraz bardziej się zadłużają. Według danych z drugiego kwartału 2025 roku, dług konsumencki wzrósł o kolejne 185 miliardów dolarów, osiągając 18,39 biliona. W górę poszły też kredyty samochodowe (1,66 bln USD) i studenckie (1,64 bln USD).

„Ból rozleje się na wszystkie sektory. Od detalicznego po motoryzację” – ostrzega Lakshmi Ganapathi z Unicus Research, która rozmawiała z Eismanem.

To właśnie rynek samochodowy stał się jednym z najczulszych barometrów słabnącego konsumenta. W czasie pandemii amerykańskie banki, kierując się sztucznie napompowanymi wskaźnikami kredytowymi, masowo udzielały pożyczek na zakup aut. Wiele z tych kredytów, choć formalnie „prime”, w rzeczywistości miało charakter subprime. „To była iluzja bogactwa. Ludzie kupowali Maserati, choć w normalnych warunkach nie stać ich nawet na Hondę” — komentuje Ganapathi.

Gorzki finał pandemicznej euforii

Dziś ten obraz się odwraca. Producenci samochodów, którzy w czasie pandemii windowali ceny, zderzyli się z nadpodażą. Dealerzy toną w zapasach, a rynek wtórny przejął pałeczkę. Tyle że używane auta, choć tańsze, generują wyższe koszty utrzymania. Coraz więcej Amerykanów spłaca więc kredyty za pojazdy, których realna wartość jest niższa niż koszt ich przejęcia przez bank.

CarMax, największy sprzedawca aut używanych w USA, odnotował w ostatnim kwartale spadek zysków z finansowania o ponad 11%. Jednocześnie rośnie liczba przypadków, gdy próby przejęcia pojazdu kończą się… przemocą. Niektórzy ludzie dosłownie giną przy próbach odbioru samochodów.

Gospodarka dwóch prędkości

Eisman mówi wprost: to, co napędza dziś amerykański wzrost, nie ma wiele wspólnego z szeroko pojętą kondycją gospodarki. AI to motor, który pracuje na pełnych obrotach… Ale reszta silnika już się dławi. „Są wyspy siły i morza słabości. To nie jest zdrowy model wzrostu” — podsumowuje inwestor.

Filozofia Eismana, znana z jego wcześniejszych analiz, zawsze opierała się na chłodnym spojrzeniu na dane i niechęci do zbiorowych iluzji. W jego ocenie sztuczna inteligencja może okazać się kolejnym rozdziałem w amerykańskiej historii nadmiernej wiary w jeden cudowny sektor. I choć dziś nikt nie mówi o kryzysie, coraz więcej liczb każe zadać niewygodne pytanie: jak długo jeszcze ta opowieść o dwóch miastach może się utrzymać?