Co to jest WIBOR i dlaczego wpływa na ratę kredytu?
WIBOR to jedno z najczęściej pojawiających się pojęć przy kredytach hipotecznych. Wiele osób widzi je w umowie, ale nie do końca rozumie, jak działa. Tymczasem WIBOR ma bezpośredni wpływ na wysokość raty. Czasem bardzo duży. W tym artykule wyjaśniam, czym jest WIBOR, skąd się bierze i dlaczego potrafi mocno zmienić koszt kredytu. Prosto, bez bankowego żargonu.
Co to jest WIBOR?
WIBOR to skrót od Warsaw Interbank Offered Rate. Oznacza stopę procentową, po jakiej banki w Polsce pożyczają sobie pieniądze.
Nie jest to stopa ustalana przez jeden bank. WIBOR powstaje na podstawie deklaracji największych banków działających w Polsce. Każdego dnia podają one, po jakim oprocentowaniu są gotowe pożyczyć pieniądze innym bankom.
Z tych danych wylicza się średnią. Ta średnia to właśnie WIBOR. Publikuje się ją codziennie.
Jakie są rodzaje WIBOR-u?
WIBOR występuje w kilku wariantach. Różnią się okresem, na jaki banki pożyczają pieniądze.
Najczęściej spotkasz:
- WIBOR 3M – na 3 miesiące
- WIBOR 6M – na 6 miesięcy
Jeśli masz kredyt z WIBOR 3M, oprocentowanie aktualizuje się co trzy miesiące. Przy WIBOR 6M zmiana następuje co pół roku.
Im krótszy okres, tym szybciej rata reaguje na zmiany stóp procentowych.
Jak WIBOR wpływa na oprocentowanie kredytu?
Oprocentowanie kredytu hipotecznego składa się z dwóch elementów:
- marży banku
- stawki WIBOR
Marża jest stała. Bank ustala ją przy podpisaniu umowy. Zwykle wynosi od 1% do 3%.
WIBOR jest zmienny. To on powoduje, że rata rośnie albo maleje.
Przykład:
Jeśli marża wynosi 2%, a WIBOR 3M wynosi 5%, oprocentowanie kredytu wynosi 7%.
Gdy WIBOR wzrośnie do 7%, oprocentowanie rośnie do 9%.
Rata automatycznie idzie w górę.
Dlaczego WIBOR potrafi szybko rosnąć?
WIBOR jest mocno powiązany z polityką monetarną. Szczególnie ze stopami procentowymi banku centralnego.
Gdy rośnie inflacja, bank centralny podnosi stopy procentowe. Chce ograniczyć ilość pieniądza w gospodarce. Bankom drożej pożyczać pieniądze.
W efekcie rośnie WIBOR. A wraz z nim raty kredytów.
WIBOR reaguje też na:
- oczekiwania rynku
- sytuację gospodarczą
- ryzyko finansowe
Czasem rośnie nawet szybciej niż oficjalne stopy.
Dlaczego rata kredytu zmienia się z opóźnieniem?
Wielu kredytobiorców dziwi się, że rata nie zmienia się od razu po decyzjach banku centralnego.
To normalne.
Jeśli masz WIBOR 3M, bank aktualizuje oprocentowanie raz na trzy miesiące. Do tego czasu obowiązuje stara stawka.
Przy WIBOR 6M opóźnienie jest jeszcze większe. Rata może się zmienić dopiero po pół roku.
To działa w obie strony. Gdy WIBOR spada, rata też spada, ale z opóźnieniem.
Czy WIBOR zawsze oznacza ryzyko?
Kredyt oparty na WIBOR-ze ma zmienne oprocentowanie. To oznacza niepewność.
Rata może:
- wzrosnąć
- spaść
- długo się nie zmieniać
Problem pojawia się wtedy, gdy wzrost jest szybki i duży. Wtedy budżet domowy dostaje mocno po kieszeni.
Z drugiej strony, gdy stopy spadają, kredyt z WIBOR-em może stać się tańszy niż kredyt ze stałym oprocentowaniem.
WIBOR sam w sobie nie jest zły. Ryzyko wynika z jego zmienności.
WIBOR a stałe oprocentowanie – co lepsze?
Stałe oprocentowanie oznacza niezmienną ratę przez określony czas. Najczęściej 5 lat.
Daje przewidywalność. Wiesz, ile zapłacisz co miesiąc. Nie boisz się nagłych wzrostów.
Zmienna stopa oparta na WIBOR-ze bywa tańsza na starcie, ale niesie ryzyko.
Wybór zależy od:
- sytuacji finansowej
- odporności na ryzyko
- planów na przyszłość
Nie ma jednej dobrej odpowiedzi dla wszystkich.
Podsumowanie
WIBOR to kluczowy element kredytu hipotecznego. To on sprawia, że rata się zmienia. Czasem nieznacznie. Czasem bardzo mocno.
Im wyższy WIBOR, tym droższy kredyt. Im niższy, tym tańsza rata. Zrozumienie tego mechanizmu pomaga lepiej planować domowy budżet.
Jeśli masz kredyt lub planujesz go zaciągnąć, warto wiedzieć, czym jest WIBOR. Świadomość chroni przed finansowym zaskoczeniem.
