Tokenizacja i ISO20022 zdominują hossę kryptowalut? 'Jest wcześnie’. BlackRock na pokładzie?

Połączone systemy finansowe od dekad rewolucjonizują płatności transgraniczne. Co do tego nie ma wątpliwości. Branża finansowa jest niczym niewidzialna na pierwszy rzut oka ropa. Kluczowa dla całej, zglobalizowanej gospodarki. Przekazywanie pieniędzy poza granice krajów, na drugą stronę globu jeszcze nigdy w historii ludzkości nie było prostsze. Ale wciąż bywa dalekie od 'ideału’.

Tu z pomocą ma przyjść ISO20022, które rozwiąże problem wydłużonego czasu oczekiwania na przelew i wiele innych. Nie łudźmy się jednak. Nowy system projektowany jest tak, by nie zakłócić roli Wall Street i nie pozbawić instytucji 'władzy’, jaką mają, kontrolując i procesując globalne przepływy kapitału.

Dokładnie 3 października Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication (SWIFT) ogłosił, że rozpocznie testy aktywów cyfrowych w swojej sieci w 2025 roku. Obejmą one eksperymenty z transakcjami obejmującymi wiele walut cyfrowych i aktywów. Zatem zastanówmy się, jak skorzystać na tym mogą… Kryptowaluty? Wiemy, że SWIFT eksperymentuje z blockchainem, tokenizacją, jak i CBDC.

Przede wszystkim, ISO20022 było już wielokrotnie przekładane. Ostatnim razem pisaliśmy o nim tutaj, jeszcze w 2022 roku. Od tego czasu postęp w zakresie integracji instytucji z nowym standardem płatności jest wciąż relatywnie niewielki. Ale trend nabiera rozpędu, niczym szybki pociąg. Wraz z nim ceny wielu kryptowalut, które deklarują zgodność z nowym standardem. Czy to na pewno przypadkowa korelacja?

Krótkie podsumowanie

• ISO 20022 zastąpi istniejący format międzynarodowego przetwarzania płatności MT. Według The Banker od listopada 2025 roku wprowadzenie kamienia milowego, który zastąpi dotychczasowy system SWIFT będzie już obowiązkowe
• Jak dotąd ISO20022 wdrożone zostało zaledwie w ok. 26% wobec ok. 20% w październiku 2023 roku. ’Nowe ISO’ jest zbieżne z trendem 'tokenizacji’ a sygnały ze Swift (oraz BlackRock) sugerują, że kluczowa będzie integracja blockchainów, mogących operować obok współistniejącego systemu fiducjarnego pieniądza
• Banki oczekują, że SWIFT do tego czasu opracuje plany awaryjne, które pozwolą mniejszej grupie uczestników na dalsze korzystanie z MT przez krótki czas lub wykorzystanie narzędzi do konwersji, aby zapobiec zakłóceniom w globalnym wdrażaniu ISO
• FIS informował, że europejskie banki miały więcej czasu na wdrożenie ISO 20022 i zrozumienie jego korzyści. Mimo to zmiany idą powoli. Banki w Azji są także na wczesnym etapie migracji, podobnie jak te w Ameryce Północnej
• Niemniej jednak Bank of America wdrożył już wiele komunikatów zgodnych z ISO 20022 i wciąż rozwija kolejne. Deutsche Bank jest na etapie testów. Singapurski bank DBS zintegrował już ISO 20022 ponad 88% transakcji Swift
• Japoński bank Sumitomo Mitsui Banking Corp. odbywał comiesięczne spotkania w ciągu ostatnich 2 lat i opracował globalną strategię dla integracji ISO 20022
• Według banku SMBC „ISO 20022 wpłynie na nasze systemy na wielu poziomach (…) Systemy te mają różnych właścicieli. To nie będzie nadzór, który rządzi. Bardziej orkiestra, która przygrywać będzie normom w bankowości transakcyjnej”.
• W zakładce FAQ, strona dedykowana ISO20022 wskazuje, że nie istnieją kryptowaluty 'kompatybilne’ lub zaprojektowane tak, by spełniać normy płatności
• Pomimo to w branży czytamy głównie, że kompatybilne z ISO20022 będą Riplle, Stellar, IOTA, XDC, Quant Aglorand i od 2024 roku także Cardano. Ceny wszystkich tych projektów wzrosły znacząco, na tle pozostałych kryptowalut. Obiecująco wyglądają jednak Ethereum (wspomniane przez BlackRock, w kontekście tokenizacji) oraz Chainlinkg

Wolny rynek

Banki analizują co prawda jak wprowadzić nowy standard, aby spełnić wymagania branżowe i dotrzymać terminów, ale czerpanie korzyści z cyfrowej transformacji jest przez nie przynajmniej częściowo bagatelizowane (’niepotrzebny wydatek’)… Muszą jednak wprowadzać go, jeśli nie chcą, by wyprzedziła je konkurencja. Warto powiedzieć, że Swift sam w sobie nie ma wystarczających narzędzi 'penalizacji’ banków za 'niespełnienie norm’. System nakręca się sam, a warunki dyktuje wolny rynek, ponieważ banki, które wprowadzą ISO20022 będą atrakcyjniejsze dla klientów korporacyjnych, jak i prywatnych.

BlackRock i SWIFT prawdę Ci powie?

W tegorocznym wywiadzie, prezes BlackRock, Larry Fink mówiąc o kryptowalutach, wspomniał o tokenizacji. Szczęśliwie (choć nie dla wszystkich kryptowalut) składa się, że ISO20022 wydaje się być jej integralną częścią. Wymienione na początku testy Swift mają na celu zbadanie, w jaki sposób sieć bankowa może zapewnić instytucjom finansowym ujednolicony dostęp do „wielu klas aktywów cyfrowych i walut”. W oświadczeniu Swift czytamy, że: ’Początkowe przypadki realnego użycia będą koncentrować się na płatnościach, wymianie walut, papierów wartościowych i handlu, aby umożliwić transakcje typu dostawa za płatność i płatność za płatność w wielu blockchainach.’

Perspektywa ujednolicenia podzielonego na wiele części krajobrazu aktywów cyfrowych wydaje się postępować. SWIFT podkreślił, że szybki rozwój platform i technologii w gospodarce aktywów cyfrowych doprowadził do „coraz bardziej rozdrobnionego krajobrazu”. Ale instytucja nie uważa, by było to pozytywne zjawisko. To według analiz jest kluczową przeszkodą w globalnej adopcji blockchain. Zatem
„Próby SWIFT wykorzystają jego wyjątkową pozycję […], aby połączyć te rozbieżne sieci blockchain ze sobą, a także z istniejącymi walutami fiducjarnymi, umożliwiając globalnej społeczności płynne dokonywanie transakcji przy użyciu cyfrowych aktywów i walut obok tradycyjnych form wartości”.

SWIFT zarzucił sieci

Nic dziwnego, że SWIFT chce, aby jego sieć obejmowała „wszystkie rodzaje aktywów”. Cytowany poniżej Dyrektor ds. innowacji, Tom Zschach, zauważył, że organizacja bankowa koncentruje się na opracowywaniu rzeczywistych aplikacji głównego nurtu, aby połączyć pojawiające się i „ugruntowane formy wartości”. Podkreślił zamiar dokonania i śledzenia transakcji „wszelkiego rodzaju aktywów”.

Dodał, że: '„Aby cyfrowe aktywa i waluty odniosły sukces w skali globalnej, niezwykle ważne jest, aby mogły płynnie współistnieć z tradycyjnymi formami pieniądza”. Aktualnie SWIFT odmawia komentarza na temat kryptowalut, których blockchainy prawdopodobnie będą częścią testów w 2025 roku. Nie wskazał precyzyjnie kiedy spodziewa się rozpocząć te testy. Hossa crypto pod ISO20022? Pytanie wydaje się brzmieć raczej 'Kiedy?’, a nie 'Czy?’.

Centralizacja i projekt Agora

Nadchodzące testy cyfrowej waluty na SWIFT to kolejny rozwój związany z blockchainem przez globalną sieć bankową, założoną w latach 70-tych XX wieku. Dokładnie 16 września SWIFT dołączył do Banku Rozrachunków Międzynarodowych i grupy banków centralnych w tokenizacyjnym projekcie Agorá. Ten ma na celu określenie, w jaki sposób tokenizowane depozyty banków komercyjnych można zintegrować z tokenizowanymi walutami cyfrowymi banków centralnych (CBDC). Wszystko to na jednej platformie.

W marcu 2024 r. SWIFT zaproponował utworzenie maszyny opartej na łańcuchu bloków, opisując ją jako „dynamiczny model odzwierciedlający aktualny stan transakcji i sald w różnych instytucjach”. Narzędzie to mogłoby zostać zbudowane w oparciu o już używaną technologię przesyłania wiadomości ISO-20022 i potencjalnie mogłoby działać na blockchainie lub scentralizowanej platformie, takiej jak Menedżer transakcji SWIFT, zauważyła sieć komunikatów bankowych.

W ubiegłym roku SWIFT opublikował raport na temat potencjalnych metod łączenia różnych blockchainów, w celu rozwiązania kwestii interoperacyjności. Pytanie, czy SWIFT będzie chciał korzystać z istniejących już blockchainów, konkretnych kryptowalut, czy może korzystać z nich w sposób alternatywny, lub… Może idąc w ślady J.P. Morgan (niegdyś Onyx, dziś Kinexys) stworzy swój własny blockchain? Tego nadal nie wiemy i nie możemy być pewni.

Projekt Agorá

To instytucjonalna inicjatywa finansowa, o strukturze publiczno-prywatnej. Skupia siedem banków centralnych: Bank Francji (Eurosystem), Bank Japonii, Bank Korei, Bank Meksyku, Szwajcarski Bank Narodowy, Bank Anglii i przede wszystkim Bank Rezerwy Federalnej Nowego Jorku. Wszystkie one współpracować z wybranymi firmami finansowymi. W tym zakresie IIF będzie pełnić rolę koordynatora sektora prywatnego. O programie publicznie mówi się wciąż niewiele, a jego działania prowadzone są raczej za kurtyną.

Projekt opiera się na koncepcji ujednoliconej księgi. Zaproponował ją Bank Rozrachunków Międzynarodowych (BIS) i zbada, w jaki sposób tokenizowane depozyty banków komercyjnych można płynnie integrować z tokenizowanymi pieniędzmi banku centralnego w publiczno-prywatnej programowalnej podstawowej platformie finansowej. Aktualnie na pokładzie znalazło się 41 prywatnych firm finansowych, w tym wielkie marki, takie jak Visa i SWIFT.

Potencjalnie mogłoby to usprawnić funkcjonowanie systemu monetarnego. Być może również zapewnić nowe rozwiązania wykorzystujące inteligentne kontrakty i programowalność, przy jednoczesnym zachowaniu jego dwupoziomowej struktury. Temat Inteligentnych kontraktów wraca? Chwilowo, priorytetowym celem jest usprawnienie płatności międzynarodowych, zwłaszcza jeśli chodzi o weryfikację klientów i procesy przeciwdziałania praniu pieniędzy (AML).

To one mogą umożliwić nowe sposoby rozliczeń i odblokować rodzaje transakcji, które nie są obecnie opłacalne lub praktyczne, oferując z kolei nowe możliwości przynoszące korzyści firmom i ludziom. Duża inicjatywa publiczno-prywatna będzie dążyć do przezwyciężenia kilku strukturalnych nieefektywności w dzisiejszym sposobie dokonywania płatności, zwłaszcza transgranicznych.

Rewolucja w systemach płatności?

Jak czytamy w 'The Banker’ instytucje bankowe sa na tym etapie optymistycznie nastawione do dotrzymania terminu ISO 20022. Ale wyzwania pozostają. Nowy format transakcji wymaga przeglądu wielu starszych systemów głównych banków. Te funkcjonują na rozdrobnionych rynkach zewnętrznych i wewnętrznych sieciach IT. Cały ten łańcuch wymaga wprowadzenia zmian. Banki muszą zapewnić, że do listopada 2025 r. wszystkie komunikaty płatnicze, zarówno do wysyłania, jak i odbierania przelewów, będą oparte na ISO 20022.

Wiele z nich poczyniło duże inwestycje w celu uaktualnienia lub zastąpienia starszych systemów. Z różnymi harmonogramami podyktowanymi przez organy regulacyjne. Co prawda wszystkie główne instytucje pożyczkowe prawdopodobnie osiągną kamień milowy wyznaczony im przez Swift… Ale ’nierealistyczne będzie oczekiwanie, że wszystkie instytucje finansowe na całym świecie dotrzymają terminu’ w najnowszym komentarzu wskazał Bank of America.

Według stanu na sierpień 2024 r., wskaźnik przyjęcia normy ISO 20022 wynosił ok. 26,4% wobec 20% na koniec października 2023 roku. Według Deutsche Banku niektóre banki mogły napotkać przeszkody ekonomiczne, logistyczne lub techniczne w przejściu na nowy standard przesyłania wiadomości. Wdrożenie nowego ISO to przecież koszt. Celem nowego standardu jest zapewnienie ustrukturyzowanych i szczegółowych danych przelewów, które mogą usprawnić wiele aspektów operacji, a także automatyczne przetwarzanie procesów i uzgadnianie płatności przez klientów końcowych.

Interfejsy API

ISO 20022 stworzy możliwość przenoszenia ustrukturyzowanych danych, umożliwiając instytucjom finansowym oferowanie: ulepszonych usług, automatyzację. Prawdopodobnie napędzi również różne innowacje produktowe w obszarach takich jak błyskawiczne raportowanie, zautomatyzowane uzgadnianie i prognozowanie przepływów pieniężnych w czasie rzeczywistym. Tu wydaje się powstawać ciekawe miejsce dla sektora blockchain.

Według giganta konsultingowego Ernst&Young (EY), dane branżowe ujawniają, że 5 do 10% płatności wywołuje dziś kosztowne 'alarmy’ w instytucjach. Aż 99% z nich to fałszywe alarmy. Najwyższa jakość danych ISO 20022 może zminimalizować liczbę takich zdarzeń. W typowym dniu w sektorze bankowym od 2 do 5% płatności prowadzi do zapytań. Zabierając wiele minut na 'dochodzenie’ przyczyn.

Dzięki ISO 20022 banki mogą przyspieszyć obsługę wyjątków, skracając tym samym „średni czas rozwiązania” i zwiększając wydajność operacyjną. Odczują to na sobie klienci. Bogatsze dane zapewnią lepsze możliwości analityczne bankom. Te mogą wykorzystać je do lepszej oferty klientom.

Inicjatywy biznesowe mające na celu dostarczanie dokumentacji elektronicznej (handel, łańcuch dostaw, fakturowanie, przelewy) mogą być rozwijane w określonych branżach, takich jak nieruchomości lub opieka zdrowotna, lub jako platforma biznesowa wspierająca działalność we wszystkich branżach. Możliwa jest płynna integracja między bankami i korporacjami, ponieważ ISO 20022 jest również obsługiwane w wielu systemach korporacyjnych i ERP.

Podsumowanie

W 2025 roku możemy oczekiwać 'rozwiązania’ worka z komunikatami na temat integracji ISO z niektórymi blockchainami. Potencjalne wdrożenie kryptowalut do SWIFT mogłoby zwiększyć ich adopcję. Mimo to, pierwsze skrzypce w nowym standardzie odegrają prawdopodobnie tzw. stablecoiny. Nie możemy być pewni, na ile beneficjentami testów ISO20022 będą znane kryptowaluty. Obecnie najbardziej prawdopodobnymi wydają się nam Ripple i Ethereum.

Czy którakolwiek z nich w oczach SWIFT wygląda szczególnie obiecująco? Nie wydaje się nam prawdopodbne, by jedynymi blockchainami, mogącymi skorzystać na ISO20022… Były wyłącznie te wymieniane jako 'zgodne z ISO’ projekty. Oficjalnie, według iso20022.org żadna kryptowaluta nie jest w odpowiedni sposób zgodna z nowym standardem płatności.

Jednak tokenizacja sama w sobie oznacza interoperacyjnosć i wydaje się, że użycie takich ekosystemów jak Chainlink, Cardano, czy Ethereum może wzrosnąć. Podobnie tzw. 'inteligentne kontrakty’ oraz inne zdecentralizowane technologie, ułatwiające pracę instytucji finansowych wydają się tylko kwestią czasu. Pytanie więc nie brzmi raczej 'czy’, ale 'kiedy’ oraz które kryptowaluty zostaną 'wybrane’ do specjalnych roli przez decydentów? Oraz… Jak wpłynie to na ich cenę.