Kryptowaluty wchodzą w bessę? 'Koniec cyklu Bitcoina’. Złowroga prognoza anonima? Oto dane on-chain

Ruch Bitcoina w górę do 126 tys. USD zatrzymał się pod wpływem napięć makroekonomicznych oraz likwidacji pozycji futures o wartości 19 mld USD… Czyli jednej z największych w historii. Rynek pozostaje w fazie resetu, oczekując odnowionego popytu, który pozwoli potwierdzić odbicie.

Ale czy tak się stanie i czy naprawdę je zobaczymy? To pozostaje niewiadomą. Jak dotąd, zgodnie z poprzednimi trendami, zobaczyliśmy sporą panikę i w wielu miarach rekordowe wyprzedaże. To poniekąd pokrywa się z historycznymi 'wejściami’ BTC w bessę.

Bitcoin przebijając strefę podaży między 114 a 117 tys. USD sięgnął nowego szczytu 126,1 tys. USD, po czym wzrosty straciły impet. Presja sprzedażowa nasiliła się w kontekście narastających napięć handlowych między USA a Chinami, wywołując panikę.

Oto co wiemy 'on-chain’ o ostatnim krachu. Przeanalizujmy dane z Glassnode, korzystając z danych on-chain i off-chain, aby ocenić nastroje inwestorów oraz warunki 'nowej’ struktury rynku.

Najważniejsze fakty

Po osiągnięciu nowego rekordu na poziomie 126,1 tys. USD, Bitcoin cofnął się wskutek makro-napięć i masowego zjawiska 'delewarowania’ rynku futures o szacunkowej (prawdopodobnie zaniżonej) wartości 19 mld USD. Spadek poniżej strefy 117–114 tys. USD oznaczał straty dla ostatnich, największych nabywców i uwidocznił kruchość rynku.

Analiza on-chain wskazuje na dalszą dystrybucję ze strony Long-Term Holderów od lipca oraz osłabienie napływów ETF (-2,3 tys. BTC w tym tygodniu), co sugeruje spadek popytu instytucjonalnego. Rynki spot odnotowały gwałtowną, lecz uporządkowaną wyprzedaż. Sprzedaż na Binance częściowo równoważył trendy kupna na Coinbase.

Niemniej jednak wskaźnik tzw. Estimated Leverage Ratio spadł do wielomiesięcznych minimów, a stopy finansowania osiągnęły poziomy znane z kryzysu FTX w 2022 r., sygnalizując maksymalny strach i przymusowe likwidacje. W opcjach otwarte pozycje i wolumen szybko odbiły, jednak zmienność wzrosła do 76%, a krótkoterminowa 'skośność opcji’ przesunęła się na dodatnich 17% w kierunku put.

Do tego mamy nieco złowieszczą prognozę. W grudniu 2023 anonimowy użytkownik prognozował, że Bitcoin osiągnie szczyt cyklu 6 października 2025 roku. Bitcoin faktycznie osiągnął maksimum na poziomie 126,2 tys. USD tego samego dnia. Od tego czasu spadł o prawie 20%. Jeżeli trend się utrzyma, Bitcoin powinien wyznaczyć dno bessy za rok … Idealnie wpisując się w czteroletni cykl.

Kruchość rynku

Obecny spadek budzi szczególny niepokój, bo to już trzeci raz od końca sierpnia, gdy cena Bitcoina spada poniżej 0,95-kwantyla modelu cenowego (117,1 tys. USD) — poziomu, na którym ponad 5% podaży, głównie należącej do głównych nabywców, jest stratna. Aktualnie kurs porusza się w zakresie 0,8 kwantyla (107 tys. USD).

Bez silnego impulsu, który przywróci cenę powyżej 117,1 tys. USD, rynek ryzykuje dalsze osunięcie w kierunku dolnej granicy tego przedziału. Historycznie, nieudane utrzymanie tej strefy poprzedzało przedłużone korekty średnio- i długoterminowe, dlatego trwałe zejście poniżej 108 tys. USD jest poważnym sygnałem osłabienia struktury rynku.

Utrzymująca się od lipca 2025 r. dystrybucja ze strony Long-Term Holderów (LTH) dodatkowo osłabia zdolność rynku do utrzymania fazy euforii. W tym okresie podaż LTH zmniejszyła się o około 0,3 mln BTC, co wskazuje na systematyczne realizowanie zysków przez dojrzałych inwestorów.

Stała presja sprzedażowa podkreśla ryzyko wyczerpania popytu, a rynek prawdopodobnie wejdzie w fazę konsolidacji. Jeśli dystrybucja będzie trwała bez równoważnego napływu nowego popytu, mogą pojawić się okresowe korekty lub lokalne kapitulacje, zanim zostanie przywrócona równowaga.

Fundusze ETF tracą impet

Po największym w historii wydarzeniu likwidacyjnym na rynku Bitcoina, napływy do amerykańskich spot ETF osłabiły się równolegle ze spadkiem cen. Podczas gdy rynek instrumentów pochodnych przeszedł przez intensywne delewarowanie, inwestorzy ETF również wykazywali łagodną presję sprzedażową — skumulowany przepływ netto spadł o 2,3 tys. BTC w tym tygodniu. To zachowanie różni się od wcześniejszych faz kapitulacji, gdy odpływy zwykle przyspieszały w miarę spadku cen.

Obecne spowolnienie sugeruje raczej wstrzemięźliwość niż panikę. Niemniej, jeśli osłabienie utrzyma się lub napływy ETF będą dłużej opóźnione, może to wskazywać na kruchość po stronie popytu, podważając jeden z głównych czynników napędzających wcześniejsze rajdy Bitcoina.

Presja sprzedaży na rynku spot

W trakcie niedawnej fali likwidacji wolumeny na rynku spot gwałtownie wzrosły, osiągając jedne z najwyższych poziomów w tym roku. Ten skok odzwierciedla wzmożoną aktywność inwestorów, którzy w obliczu rosnącej zmienności szybko dostosowywali swoje pozycje.

Analiza wolumenu i CVDB

Po zestawieniu wzrostu wolumenu na rynku spot z wskaźnikiem Cumulative Volume Delta Bias (CVDB) — który mierzy odchylenia od 90-dniowej mediany skumulowanego przepływu transakcji — wyraźnie widać rozbieżności między głównymi giełdami. Na Binance dominowała silna presja sprzedaży od takerów, podczas gdy na Coinbase obserwowano netto kupno.

To sugeruje, że uczestnicy instytucjonalni absorbują podaż na amerykańskich platformach. Skumulowany CVDB pokazuje jedynie łagodny netto-sell bias, znacznie słabszy niż gwałtowna kapitulacja spot z końca lutego 2025 r. Oznacza to, że mimo zwiększonej zmienności, ostatni spadek odzwierciedlał raczej lokalne delewarowanie niż szeroką ucieczkę kapitału.

Krach i futures

Ostatni spadek otwartych pozycji w kontraktach futures na Bitcoina należy do największych jednodniowych skurczeń w historii, eliminując ponad 10 mld USD pozycji nominalnych. To istotne „przepłukanie” rynku instrumentów pochodnych, porównywalne pod względem skali do likwidacji z maja 2021 r. czy wycofania się FTX w 2022 r.

Gwałtowny spadek odzwierciedla szeroko zakrojone przymusowe delewarowanie — wezwania do uzupełnienia depozytu wywołały likwidacje zarówno długich, jak i krótkich pozycji. Co istotne, przy cenie Bitcoina wciąż powyżej kluczowych wsparć on-chain, wydarzenie to wydaje się napędzane głównie przez kompresję dźwigni, a nie masową wyprzedaż spot — jest to raczej strukturalny reset niż pełna kapitulacja.

Po gwałtownym spadku otwartych pozycji w kontraktach futures, wspomniany już wskaźnik Estimated Leverage Ratio (wskaźnik otwartych pozycji w stosunku do sald na giełdach) również osiągnął wielomiesięczne minima. To historyczne wydarzenie usunęło nadmierną dźwignię w całym systemie crypto.

Stało się też jednym z największych jednodniowych resetów w historii rynku. Skala spadku wskazuje na szerokie zamykanie pozycji, obejmujące również rynki altcoinów. Choć bolesne, takie oczyszczenia zmniejszają ryzyko systemowe i tworzą fundamenty pod bardziej stabilną strukturę rynku w przyszłości.

Stopy finansowania

Po historycznym oczyszczeniu dźwigni napięcie na rynku futures jeszcze się pogłębiło, gdy stopy finansowania spadły do poziomów niewidzianych od kryzysu FTX pod koniec 2022 roku. Na rynku kontraktów perpetual w ujęciu rocznym gwałtownie spadły poniżej zera, co pokazuje, że traderzy płacili premię, by utrzymać krótkie pozycje po tym, jak bycza dźwignia została zlikwidowana.

To pełna zmiana nastrojów. Traderzy po prostu błyskawicznie ograniczali ryzyko w obliczu przymusowych likwidacji. Historycznie tak głębokie spadki kosztów finansowania pojawiały się w momentach skrajnego strachu i końcowych fazach delewarowania, często stanowiąc punkt oczyszczenia nadmiernej dźwigni i fundament pod bardziej zrównoważone odbicie w średnim erminie.

Rynek Opcji

Wskaźnik tzw. Open Interest (OI) dynamicznie rośnie w pobliże ATH. Podczas gdy rynek futures przeszedł głębokie delewarowanie, uwaga inwestorów przeniosła się na rynek opcji. Tam aktywność odbudowała się zaskakująco szybko. Po dużym wygaśnięciu kontraktów z 26 września otwarte pozycje na opcjach Bitcoina potrzebowały niewiele czasu, by ponownie wzrosnąć niemal do historycznych maksimów.

Pokazuje to, jak szybko traderzy ponownie zwiększyli ekspozycję po oczyszczeniu portfeli. Ostatnia fala zmienności i likwidacji prawdopodobnie przyspieszyła ten proces, ponieważ uczestnicy rynku aktywnie zabezpieczali się przed ryzykiem i ograniczali ekspozycję na spadki.

Dynamiczne odbicie OI podkreśla wysokie zaangażowanie inwestorów i rosnącą rolę rynku opcji jako narzędzia do ochrony kapitału oraz taktycznego pozycjonowania w środowisku podwyższonej zmienności.

Wolumen i zmienność w górę

Po gwałtownym wzroście otwartych pozycji na rynku opcji aktywność handlowa eksplodowała wraz ze wzrostem zmienności. Po piątkowym, ostrym spadku ceny Bitcoina wolumen transakcji skoczył w sobotę do wyjątkowo wysokich poziomów, gdy traderzy w pośpiechu dostosowywali ekspozycję i zarządzali ryzykiem. Dane wskazują wyraźne impulsy handlowe w trakcie i tuż po fali wyprzedaży.

Ten ruch był napędzany przez dynamikę gammy — uczestnicy z krótką ekspozycją na gammę zostali zmuszeni do odkupowania pozycji, by utrzymać depozyty zabezpieczające i uniknąć likwidacji, podczas gdy posiadacze długiej gammy dostarczali płynność, inkasując premie przy podwyższonej zmienności.

Nagły skok wolumenu odzwierciedlał rynek w trybie zarządzania stresem: hedgingi były szybko rekonfigurowane, płynność kurczyła się, a popyt na krótkoterminową ochronę gwałtownie rósł. Kolejnym krokiem jest ocena, jak implikowana zmienność ewoluowała w reakcji na to zaburzenie.

Likwidacja w toku

W piątek 10 października lawina likwidacji zaczęła gwałtownie przyspieszać, a tygodniowa zmienność implikowana skoczyła z 35% do 76% … Czyli do najwyższego poziomu od kwietnia 2025 roku. Przy tak zawyżonych wartościach sprzedawcy gammy błyskawicznie wkroczyli do akcji, sprzedając zmienność i wykorzystując powstałe napięcie na rynakch akcji.

Ten wzrost zmienności był klasycznym przykładem „volatility squeeze”: krótkoterminowe pozycje short-vol zostały zmuszone do zamknięcia i przesunięcia w dłuższe terminy, co wywindowało krótkie końce krzywej w górę. W praktyce oznaczało to, że traderzy musieli odkupywać krótkoterminowe opcje po znacznie wyższych cenach, jednocześnie sprzedając dłuższe kontrakty, by ponownie zająć pozycje short dalej w czasie.

Ten przepływ kapitału stworzył chwilowe zaburzenie struktury rynku — krótkie terminy eksplodowały w górę, podczas gdy dłuższe wygasania pozostały względnie stabilne, co przełożyło się na stromą i zdeformowaną krzywą zmienności.

Rozwarcie pomiędzy krótkimi a długimi terminami wynikało z tej nierównowagi: krótkoterminowej paniki i przymusowych odkupów na przednim końcu, przy jednoczesnym wygaszaniu ruchu i sprzedaży vol przez traderów operujących na dalszych horyzontach, gdy presja likwidacyjna zaczęła słabnąć.

Wskaźnik Put/Call wystrzelił

Tuż przed gwałtownym spadkiem rynku wskaźnik put/call volume ratio — mierzący relację wolumenu opcji sprzedaży do kupna — poszybował w górę, sygnalizując rosnące napięcie wśród uczestników rynku. W piątek, gdy Bitcoin utrzymywał się w okolicach 121,7 tys. USD, wskaźnik przebił poziom 1,0, kończąc dzień na 1,41 i osiągając chwilowy szczyt w pobliżu 1,51 — wobec około 0,8 na początku tygodnia.

Choć takie ruchy nie zawsze zapowiadają dalsze spadki, tak gwałtowne skoki często wskazują na stres strukturalny lub skumulowane działania zabezpieczające, sugerując, że traderzy aktywnie pozycjonowali się pod ryzyko jeszcze zanim rozpoczęła się fala szerokich likwidacji.

Strach dominuje

Po eksplozji zmienności uwaga inwestorów przeniosła się na strukturę skew, która wyraźnie odzwierciedliła ucieczkę uczestników rynku w kierunku ochrony kapitału. 25-delta skew (liczony jako różnica między Put a Call) wystrzelił w górę we wszystkich terminach po największej w historii likwidacji na rynku opcji BTC, gdy popyt na zabezpieczenia przed spadkami gwałtownie wzrósł.

Przed krachem krótkoterminowy skew był niemal zrównoważony — 1-tygodniowy tenor utrzymywał się w okolicach –1,3%, co wskazywało na niewielką przewagę opcji call. Wraz z narastaniem strachu wskaźnik gwałtownie odwrócił się do +17%, notując jedno z najbardziej dynamicznych krótkoterminowych przeszacowań ryzyka spadkowego w tym roku.

Po ustaniu zmienności krótkie terminy częściowo cofnęły ten ruch, podczas gdy dłuższe wygasania pozostały stabilne — 3- i 6-miesięczne tenory wykazały nawet lekkie obniżenie premii za opcje put. Ta stabilność na dalszym końcu krzywej sugeruje, że inwestorzy wykorzystali spadek, by budować długoterminową ekspozycję poprzez zakup opcji call z horyzontem w 2026 r., stawiając raczej na strategiczne pozycjonowanie niż krótkotrwałą ochronę pozycji.

Podsumowanie

Rajd Bitcoina do nowego rekordu na poziomie 126,1 tys. USD szybko się odwrócił, gdy napięcia makroekonomiczne i nadmierne wykorzystanie dźwigni doprowadziły do jednej z największych w historii fal delewarowania. Spadek poniżej 117–114 tys. USD ponownie zepchnął największych nabywców w strefę strat … Potwierdzając krótkoterminową kruchość rynku.

Dane on-chain wskazują na wygasający popyt i utrzymującą się dystrybucję wśród długoterminowych posiadaczy. Podczas gdy napływy do ETF osłabły, sygnalizując słabnięcie zainteresowania instytucji. Rynek spot przeszedł uporządkowaną wyprzedaż, a segment futures doświadczył historycznego oczyszczenia dźwigni, co zredukowało ryzyko systemowe.

Na rynku opcji otwarte pozycje i wolumen szybko się odbudowały, jednak zmienność gwałtownie wzrosła, skew przesunął się mocno na stronę putów, a traderzy w pośpiechu zabezpieczali swoje ekspozycje. Pomimo krótkotrwałej stabilizacji, rynek wciąż pozostaje w fazie resetu … Kluczem do trwałego odbicia będzie powrót silnych napływów ETF i konsekwentna akumulacja on-chain, które mogą przywrócić zaufanie i potwierdzić odbudowę strukturalną.