Porównywanie wolumenu różnych giełd to jeden z najpopularniejszych sposobów na zestawienie ich ze sobą. Nawet strony służące do odkrywania świata kryptowalut jak CoinPaprika czy CoinMarketCap używają wysokości wolumenu jako podstawy do tworzenia rankingu najpopularniejszych giełd. Jak się nad tym zastanowić to ma to sporo sensu, gdyż im popularniejsza platforma do wymiany kryptowalut tym wolumen naturalnie jest wyższy niż w przypadku mało popularnych platform. Jednakże, od kilku lat pojawia się wiele głosów w społeczności na temat tego, że większość giełd ma fałszywy wolumen, który jest zawyżony przez operacje botów, które wystawiają fałszywe ask i bid ordery, który wywołują sztuczny tłum na giełdzie. W takim razie które giełdy mają zawyżony i sfałszowany wolumen? Czy topowe giełdy również oszukują swoich użytkowników? Czy są jeszcze giełdy, który nie stymulują swojego wolumenu.
Oficjalne dane
Na początku spójrzmy na oficjalne dane jakie możemy znaleźć na stronie CoinPaprika. W zakładce „Exchanges” możemy wybrać ranking giełd kryptowalutowych pod względem skorygowanego wolumenu, który wyklucza transakcje z pooli miningowych oraz inne nie wnoszące nic do wolumenu transakcje. Poniższa grafika przedstawia top 15 giełd na świecie pod względem skorygowanego wolumenu na dzień wczorajszy.
Źródło: CoinPaprika
Jak możemy zobaczyć Binance jest giełdą numer jeden pod względem wolumenu z obrotem na poziomie 900 milionów USD w przeciągu ostatnich 24 godzin. Nie ma się co dziwić gdy zobaczymy, że giełda ta notuje 150 kryptowalut oraz tokenów i posiada prawie 450 rynków. Na drugim miejscu znajduje się Fatbtc z wolumenem 635 milionów USD. Następne są Bit Forex, OKEx, Bibox, BW, Bit-Z, IDAX, Lbank. Nie wiem czy tylko moje zdanie ale to dziwne, że tak mało znane bądź w ogóle nieznane giełdy jak Bit Forex, Bibox, BW czy Bit-Z zajmują topowe miejsca w rankingu pod względem obrotu. Huobi, które jest niezwykle popularne na Dalekim Wschodzie jest dopiero 12. W top 15 zabrakło potężnego Bithumb, Bitfinex, Bittrex, Poloniex czy popularnej platformy Coinbase Pro. Rodzi się więc pytanie jak prawdziwy jest wolumen na tak mało znanych giełdach, skoro są one w kilka miesięcy przeskoczyć firmy działające od lat na rynku kryptowalut.
Każdy kłamie?
Ostatnio w sieci pojawił się spory zamęt i szum ze względu na raport, który został opracowany przez Bitwise Asset Management. Jest to firma, która między innymi przygotowuje analizy dla amerykańskiego SEC pod przygotowanie danych i analizy dla ETF na Bitcoinie. Czytając raport można dojść do bardzo ciekawych wniosków. Jak się okazuje dzienny wolumen dla nieuregulowanych giełd jest kilkukrotnie wyższy niż dla uregulowanych. Przedstawia to poniższa grafika. Możemy dostrzec, że dzienny wolumen dla CoinBene to ponad 450 milionów USD. Dla OEX jest to ok. 375 milionów USD. BW.com, BitForex and Bibox mają wolumen na poziomie ponad 250 milionów USD. Gdy spojrzymy jednak na uregulowane giełdy, to największa z nich – Binance, osiąga średnio ledwie 100 milionów wolumenu. Coinbase, Kraken, Bitfinex oraz Bitstamp mają wolumen na poziomie ledwie ok. 30 milionów USD.
Źródło: Zerohedge
Ciężko więc uwierzyć, żeby Binance, który jest jednogłośnie uznawany za jedną z najpopularniejszych giełd kryptowalut na świecie miał 5.5-krotnie niższy wolumen niż dużo mniej znane CoinBene. Jednym z powodów fałszywego zawyżania wolumenu może być chęć wybicia się w rankingach takich stron jak CoinMarketCap czy CoinPaprika co automatycznie powoduje efekt marketingowy i rosnącą popularność. Analitycy przygotowujący raport zauważyli i skomentowali wyniki raportu. Jednym z nich jest Matthew Hougan, szef globalnych badań w Bitwise:
Firma z siedzibą w San Francisco przesłała swoje badania do amerykańskiej Komisji Papierów Wartościowych i Giełd z wnioskiem o uruchomienie funduszu giełdowego opartego na Bitcoinie. Badanie, opublikowane w czwartek, jest próbą złagodzenia wieloletnich obaw agencji, że ETF Bitcoin pozostawiłby inwestorów narażonych na oszustwa i manipulacje na rynku. Fundusz Bitwise, jeśli zostanie zatwierdzony, opierałby się na 5% obrotów, które uzna za uzasadnione. Wielkość ta pochodzi z 10 regulowanych giełd, które mogą sprawdzić, czy ich dane handlowe i klienci są prawdziwe. Ten kawałek rynku jest dobrze uregulowany, przejrzysty i wydajny. Mam nadzieję, że wszyscy widzą, że istnieje prawdziwy rynek dla Bitcoina. Bitwise stworzył program do zbierania i analizowania danych handlowych na 81 giełdach, szukając wzorców, które są przykładem zarówno rzeczywistego, jak i sztucznego handlu. Stwierdzono, że 71 z 81 – lub 95% zgłoszonego wolumenu – jest wątpliwe, z wzorami wskazującymi, że handel nimi wydaje się być fałszowany.
Z około 6 miliardów dolarów zgłoszonych dziennego wolumenu w ciągu czterech dni w marcu, firma obliczyła, że około 273 milionów dolarów było uzasadnione i prawdziwe. Zgodnie z raportem Bitwise na regulowanych giełdach, takich jak Coinbase, Gemini, BitFlyer i Poloniex, handel odbywał się według pewnych wzorców. Obroty, na przykład, wzrosły i spadły w przewidywalnych czasach zbiegających się z godzinami pracy i snu. Mniejsze wymiany były częstsze niż większe, a wiele miało charakter okrągłych liczb. Wszystkie te wzorce odzwierciedlają sposób myślenia i działania ludzkich handlarzy.
W przeciwieństwie do tego, dziesiątki nieuregulowanych giełd, które pojawiły się w ciągu ostatniego roku, wykazują różne wzorce handlowe. Zlecenia kupna i sprzedaży pojawiają się parami, z których jedna neutralizuje drugą. Transakcje są prawie zawsze wykonywane w ramach cen kupna i sprzedaży, co wskazuje na brak bardziej przypadkowego podejmowania decyzji, których można oczekiwać od handlowców. Istnieje bardzo niewiele drobnych lub okrągłych transakcji. Wielkość jest stała w ciągu dnia handlowego.
Nieuregulowane giełdy pokazują także ogromną wysokość wolumenu. Coinbase, największa z regulowanych giełd, miała średni dzienny wolumen około 27 milionów dolarów w pierwszym tygodniu marca, kiedy Bitwise zebrał dane. Dla porównania, CoinBene, nowsza giełda, która po raz pierwszy pojawiła się w październiku 2017 r., zgłosiła 480 mln USD dziennego wolumenu w tym samym okresie. Jednak strona internetowa CoinBene przyciąga znacznie mniejszy ruch niż Coinbase, który znajduje się w 55 097 miejscu w rankingu Amazon Alexa, w porównaniu z 1500 w Coinbase.
Maciej Kmita