Kryptowaluty i księgowość #1

Małymi krokami zbliżamy się do końca roku podatkowego. Z tego powodu zapewne większość z Was zaczyna interesować się sposobem w jaki prawidłowo należy rozliczyć podatek dochodowy od zbytych przez siebie kryptowalut. Dziś skupimy się na osobach fizycznych, które rozpoczęły swoją przygodę z kryptowalutami jako osoby prywatne nieprowadzące w tym zakresie działalności gospodarczej. Każdy z nas może zakupić na cele własne kryptowaluty, jednak należy pamiętać o tym, że odsprzedaż takich cyfrowych pieniędzy niestety rodzi obowiązek podatkowy. Dlaczego tak się dzieje? Jest tak dlatego, że każda czynność, która generuje nam dochód (zysk) podlega opodatkowaniu.

Podstawową zasadą obowiązującą w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów ustawy Ordynacja podatkowa zaniechano poboru podatku. W myśl art. 9 ust. 2 tej ustawy, dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Na chwilę obecną  Urzędy Skarbowe stają na stanowisku, że osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej, powinny wykazać dochód ze zbytych kryptowalut stosownie do  do art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W art. tym mowa jest między innymi o przychodach z praw majątkowych, za które uważa się w szczególności: przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów; praw do projektów wynalazczych; praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw. Użyte w tym artykule stwierdzenie ” w szczególności” czyni ten artykuł tzw. katalogiem otwartym i z tego powodu przychody ze zbycia jednostek btc czy innych cyfrowych pieniędzy  należy uznać jako przychody z praw majątkowych.

Rozliczenie roczne  należy dokonać na formularzu Pit-36. Nie możemy tego zrobić na formularzu Pit-37 chociaż na pierwszy rzut oka, wydaje się że deklaracje te są prawie identyczne. Na Pit-37 rozliczamy dochody ze źródeł, za które podatek odprowadza w naszym imieniu inna firma. W przypadku kryptowalut, pomimo tego iż wymiany dokonywane są za pomocą internetowych giełd to giełdy nie mają obowiązku odprowadzać podatku za użytkowników. Każdy z uczestników wymiany musi to zrobić we własnym zakresie i samodzielnie wyliczyć podatek. Do samodzielnego wyliczenia i odprowadzenia podatku służy nam właśnie Pit-36.

Obowiązek rozliczenia się z fiskusem powstaje dopiero w momencie zamiany kryptowalut na złotówki  lub inną uznaną prawnie walutę . Oznacza to, że w danym roku można dokonywać tylko i wyłącznie zakupu jednostek kryptowalut  i nigdzie  tego nie wykazywać. Wymiana jednej kryptowaluty na kryptowalutę innego rodzaju również nie powoduje obowiązku podatkowego. Dopiero sprzedaż cyfrowych pieniędzy na walutę tradycyjną lub zapłata kryptowalutą za towar bądź usługę ( tzw. transakcja barterowa) rodzi obowiązek podatkowy względem Urzędu Skarbowego.  Przychodem w tym przypadku jest wartość sprzedanych jednostek  przeliczona po faktycznie zastosowanym kursie. Natomiast kosztem jest wartość rozchodu waluty liczona wg. trzech możliwych do zastosowania metod tj. FIFO, LIFO lub metoda średniej ważonej.

Oznacza to, że naszym kosztem jest ilość sprzedanych jednostek kryptowalut po cenie za jaką ją nabyliśmy, licząc według jednej z wybranych metod. Należy tutaj zauważyć, że rodzaj stosowanej metody musi być kontynuowany przez cały rok. Bardzo ważny jest również fakt, iż musimy być w stanie w prawidłowy sposób udokumentować koszt, który obniża nam przychód. Należy pamiętać, że naszym obowiązkiem jest wykazać wysokość przychodu do opodatkowania, a koszt jest dla nas w pewnym sensie „przywilejem”, z którego możemy skorzystać. Giełdy dają nam możliwość generowania historii transakcji, więc warto przechowywać te zestawienia jako dowód na rodzaj przeprowadzonych operacji wymiany.

Kosztem obniżającym przychód może być również wartość pobranej prowizji przez giełdy. Ważne jest przy tym, aby prowizja była pobrana przez giełdy w walucie tradycyjnej. Jeśli prowizja pobrana jest w jednostkach kryptowalut, nie będzie ona naszym kosztem podatkowym.

Według powyższej  zasady obliczamy nasz dochód do opodatkowania. Podatek liczy się na zasadach ogólnych według skali podatkowej w wysokości 18% lub 32 %. Może również zdarzyć się tak, że w danym roku podatkowym osiągniemy stratę z tego źródła dochodów. Stratę  możemy rozliczyć, w okresie kolejnych 5 lat pod warunkiem, że w kolejnych latach uzyskamy dochód z tego samego źródła, czyli ze źródeł zawartych w art. 18 ustawy. W innym przypadku nie rozliczymy tej straty, bo nie będzie jak…. Strata z jednego źródła przychodu nie obniżać dochodu z innych źródeł.

Do celów podatkowych należy przechowywać historię z giełd, na których przeprowadzamy transakcję przez okres 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. W tym czasie Urząd Skarbowy ma prawo skontrolować czy zapłacony przez nas podatek jest w prawidłowej wysokości.

Powyższe opracowanie jest przeznaczone dla osób, które dokonują wymiany kryptowalut sporadycznie. Należy mieć na uwadze fakt, iż jeśli jakaś czynność jest wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły to należy to zakwalifikować do źródeł przychodów z działalności gospodarczej. Wiele osób zajmujących się tzw. tradingiem nie ocenia tej czynności w kategoriach działalności gospodarczej. Jednak odpowiadając sobie na pytanie czy dana czynność jest sporadyczna czy systematyczna w wielu przypadkach będzie ona twierdząca. W tym momencie warto przeanalizować swoją sytuację i zdecydować się na dokonywanie tych czynności jako zarejestrowana firma. Legalna działalność gospodarcza oprócz obowiązków daje nam możliwość rozliczenia innych kosztów, które będą nam służyć również do celów gospodarczych oraz daje możliwość zastosowania preferencyjnego sposobu opodatkowania. Po dłuższej analizie może się okazać, że jest to dla nas zdecydowanie bardziej korzystna opcja.

Treść na stronie ma charakter jedynie informacyjny i nie stanowi porady prawno-podatkowej. Autor nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie przez czytelników  treści zawartej na stronie oraz za słuszność decyzji podjętych w oparciu o informacje na niej zawarte.

Do chwili obecnej Minister Finansów nie wydał interpretacji ogólnej w zakresie walut cyfrowych. W celu potwierdzenia poprawności własnych rozliczeń podatkowych, sugeruje się wystąpienie o indywidualną interpretację podatkową.

Beata Janiszewska
Flyingatom.com

Po publikacji artykułu można było zadawać pytania odnośnie kwestii podatkowych. Tutaj można znaleźć odpowiedzi na najważniejsze.