Porównywanie Bitcoina do złota jest tak częste jak Kamila Stocha do ptaka czy Cristiano Ronaldo do wyborowego snajpera. Wielu zwolenników najpopularniejszej kryptowaluty upatruje w Bitcoinie drugiej i lepszej wersji złota. Nazywają go złotem Internetu bądź złotem 2.0. Najpopularniejszymi argumentami w procesie porównywania jest deflacyjność obu aktywów, ograniczona podaż oraz funkcja środka przenoszącego wartość w dłuższym okresie czasu. W tym artykule sprawdzimy co łączy Bitcoina ze złotem oraz jakie cechy są zupełnie inne w obu aktywach.
Ograniczona podaż
Złoto
Złoto jest pierwiastkiem, które podobnie jak węgiel, żelazo czy srebro ma określoną podaż. Oznacza to, że pewnego dnia staniemy przed problemem, kiedy to w glebie nie będzie już ani jednej uncji złota. Aktualnie nie do końca wiemy, ile jeszcze złota pozostało do wydobycia, a szacunkowe ilości różnią się od siebie. Poniższy wykres z 2016 roku, przedstawia szacunkową ilość złota wydobytego (linia niebieska) oraz ilość, która pozostaje do wydobycia (linia czerwona). Skala po lewej stronie opisuje tysiące ton kruszcu.
Źródło: Roperld
Jak możemy zobaczyć, mniej więcej w 2008 roku wydobyto połowę światowych zasobów złota, czyli około 130 tys. ton. Przewidywania zakładają, że w okolicach 2050 roku ostatnie uncje złota zostaną wydobyte. Do końca 2017 roku wydobyto w sumie 190 040 ton złota. Choć wydaje się to ogromna ilość to należy pamiętać, że złoto jest niezwykle gęste i dlatego jego objętość jest dość niewielka. Poniższa grafika przedstawia całe wydobyte złoto w historii, które stanowi sześcian o boku zaledwie 21 metrów!
Źródło: World Gold Council
Warto również wspomnieć, że złoto można uzyskać w procesie chemicznym, który jest jednak niezwykle kosztowny. Dodatkowo, światowe oceany również zawierają pewne ilości złota. Jednakże proces ich odzyskania jest nieekonomiczny na dzień dzisiejszy.
Bitcoin
Jak zapewne każdy z was wie, ilość Bitcoinów jest ściśle ograniczona przez jego twórcę – Satoshiego Nakamoto, który ustalił, że świat nie ujrzy nigdy więcej niż 21 milionów BTC. Aktualnie wydobyto ponad 17.2 miliony Bitcoinów a ostatni z nich zostanie wykopany w okolicach 2140 roku.
Ograniczona podaż Bitcoina bierze się z jego kodu, w którym zawarta jest komenda redukująca ilość nagrody w bloku o połowę co 210 000 bloków (tzw. halving). Następny podział nagrody o połowę nastąpi za 640 dni lub około 92 tysiące bloków. W pewnym momencie, za około 120 lat nagroda w bloku, która za każdym razem jest redukowana o połowę osiągnie wartość marginalnie większą od zera. W tym momencie nie pojawi się już żaden nowy Bitcoin. Tutaj warto zwrócić uwagę osób, które zarzucają Bitcoinowi, że przecież to nie problem, aby ktoś nagle zdecydował, żeby było ich więcej. Oczywiście to nie problem skopiować cały kod i zmienić kilka linijek, aczkolwiek będziemy mieli wtedy do czynienia z forkiem i kryptowaluta z większą podażą niż 21 milionów sztuk nie będzie Bitcoinem. Będzie to BitcoinNext, BitcoinMore, Bitcoin100milion, ale nie będzie to Bitcoin!
Warto również pamiętać, że Ci szczęśliwcy, którzy już posiadają Bitcoina nie będą zainteresowani, aby nagle zwiększyć jego podaż. Pamiętajmy, że im czegoś mniej tym większa tego wartość. Podobna sytuacja występuje również w złocie.
Środek wymiany i płatności
Złoto
W przypadku złota i jego funkcji jako środka wymiany i płatności ciężko dojść do porozumienia. Z jednej strony nie możemy zapłacić złotą sztabką w Lidlu, Media Expert czy McDonald’s. Nie akceptują jej również dealerzy samochodów, linie lotnicze czy stacje benzynowe. Z drugiej strony, jeżeli osobiście dogadamy się ze sprzedawcą czy sprzeda nam samochód za sto złotych monet albo kilogramową sztabkę złota, to jego funkcja środka wymiany i płatności jest całkowicie spełniona.
Wielu ekonomistów i zwolenników złota powołuje się również na historię, w której praktycznie do XVII wieku większość operacji finansowych przebiegało w formie wymiany złotych monet (ewentualnie srebrnych bądź z innymi domieszkami) na dobra czy usługi. Można więc uznać, że złoto jest środkiem wymiany.
Bitcoin
Przeciwnicy Bitcoina często używają argumentu, że nie możemy za niego w zasadzie nic kupić. Oczywiście jedynie niewielki promil sprzedawców na świecie akceptuje Bitcoina, aczkolwiek ma on zaledwie 10 lat. Jego adaptacja zwiększa się z roku na rok. Przy pomocy najpopularniejszej kryptowaluty zapłacimy za jedzenie na pyszne.pl, kupimy Lamborghini w USA, posiadłość w Szwajcarii, nabędziemy złoto w Wielkiej Brytanii, kupimy koparkę do kryptowalut, opłacimy czesne w Nowej Zelandii czy kupimy laptopa na czeskim alza.cz.
Co chwila powstają nowe procesory płatnicze, które ułatwiają akceptowanie kryptowalut w punktach sprzedaży dóbr i usług.
Miernik wartości
Złoto
Przy pomocy złota jesteśmy w stanie określić, ile coś kosztuje. Wystarczy znać aktualną cenę spot złota, aby wycenić, że dany samochód kosztuje 10 złotych monet. W przypadku wyceny takich aktywów jak dom czy ziemia możemy posłużyć się sztabkami. Jesteśmy więc w stanie wycenić 200 m2 dom na 3 (trzy) kilogramowe sztabki złota.
Bitcoin
Również Bitcoin może być używany do wyrażania ceny produktów i usług. Jedyne co potrzebujemy to znać cenę produktu oraz cenę Bitcoina, a następnie podzielić te wartości przez siebie i otrzymamy, ile Bitcoinów jest coś warte. Niektórzy mogą powiedzieć, że najpopularniejsza kryptowaluta nie może być używana do wyceny ze względu na swoją zmienność. To prawda, że w przeciągu 5 miesięcy (październik 2017 – luty 2018) cena BTC skoczyła z 5 000 USD do 20 000 USD a następnie spadła do 7 000 USD. Bitcoin potrafi być niezwykle zmienny, ale czy w ostatnich tygodniach turecka lira nie była również zmienna i nikt nie robi problemów z tym, że ceny w Turcji zmieniały się kilkukrotnie w ciągu tygodnia?
Źródło: Stooq
Trwałość
Złoto
Złoto jest niezwykle trwałym pierwiastkiem odpornym na korozje i reakcje chemiczne. Nawet sztabki odlane tysiące lat temu wyglądają dzisiaj nienagannie i nie straciły swojej wartości. W przypadku produktów kupowanych w mennicach, są one umieszczone w specjalnych pojemnikach, które pozwalają zachować ich czystość i idealny stan. Złoto może więc przetrwać tysiące lat bez żadnego uszczerbku na swojej wartości.
Bitcoin
Co do trwałości Bitcoina ciężko mieć jakiekolwiek zastrzeżenia. Bitcoin to cyfrowa waluta, której nie można pomalować, zarysować, zniekształcić, wygiąć czy przeciąć. To cyfrowy ciąg znaków w globalnym rejestrze zwanym blockchainem. Bitcoin może więc również przetrwać tysiące lat, jeżeli nośnik pamięci na jakim jest umieszczony będzie również wytrzymały.
Zamienność
Złoto
Każda certyfikowana sztabka złota może być zamieniona na taką samą certyfikowaną sztabkę złota, która nie różni się niczym od swojej poprzedniczki. Również złote monety są zamienne i nie różnią się od siebie niczym. Oczywiście mowa tu o zamienności monet z tych samych mennic oraz kategorii.
Bitcoin
Tak samo jak w przypadku złota, gdzie każda moneta jest sobie równa, tak samo każdy Bitcoin jest taki sam. Nie ma lepszych i gorszych, bardziej kryptograficznych i mniej kryptograficznych czy bardziej pomarańczowych i mniej pomarańczowych Bitcoinów. Mój Bitcoin jest taki sam jak Twój.
Mobilność
Złoto
Kwestia mobilności transportu złota jest dość dyskusyjnym tematem. Z jednej strony możemy przez granicę przewieźć worek złotych monet (jest to zgodne z prawem, gdyż pełnią one funkcje środka płatniczego) czy schować 10 gramową sztabkę złota do kieszeni i pojechać rowerem na koniec świata. Z drugiej strony przetransportowanie złota o wartości 10 milionów złotych (ok 67 kilogramowych sztabek złota) może być już problematyczne, kiedy nie mamy samochodu. Możemy jednak uznać, że złoto jest w pełni mobilne i można je transportować.
Bitcoin
Dość znaczną przewagą Bitcoina nad złotem jest fakt, że Bitcoin nie waży nic. Nie ważne czy mamy telefon z portfelem kryptowalutowym na którym jest 1 lub 10 milionów Bitcoinów, nie robi to żadnej różnicy w przypadku transportu i mobilności. Do używania Bitcoina potrzebny jest nam jedynie komputer, telefon lub tablet. Możemy schować je do kieszeni lub plecaka i polecieć na drugi koniec świata z miliardem dolarów w najpopularniejszej kryptowalucie.
Podzielność
Złoto
Większość twierdzi, że złoto jest podzielne. Ciężko jednak całkowicie zgodzić się z tym stwierdzeniem. Owszem, możemy przetopić 1 kg sztabkę na 100 małych sztabek czy wymienić 100 g sztabkę na dwie 50 g sztabki, aczkolwiek potrzebujemy albo do tego jubilera albo profesjonalnej mennicy bądź skupu złota. W przypadku zakupów w sklepie, wątpię, aby kasjerka wydała wam resztę z 1 uncjowej, złotej monety.
Bitcoin
Bitcoin jest podzielny do ośmiu miejsc po przecinku. Tak jak w Polsce mamy złotówki i grosze, tak najpopularniejsza kryptowaluta dzieli się na Bitcoina i Satoshi. 1 Satoshi to jedna stumilionowa, czyli 0.00000001 BTC. Nie ma więc żadnego problemu abyśmy zapłacili 6.347854 BTC lub 0.000367 BTC. Problem wydawania reszty jest więc automatycznie rozwiązany.
Store of value
Złoto
Głównym argumentem zwolenników złota jest jego funkcja przechowywania wartości w długim okresie czasu. Na poniższym wykresie widzimy siłę nabywczą złota od 1560 roku. Wykres przyjmuje wartość 100 w roku 1930, w epicentrum wielkiego kryzysu. Dzisiaj wartość ta wynosi około 280. Jak widać, złoto nigdy nie traci swojej wartości w dłuższym okresie czasu.
Źródło: Schiff Gold
Bitcoin
Dość ciężko znaleźć dane na temat siły nabywczej Bitcoina. Patrząc jednak na wzrost jego ceny z okolicy 1 centa do aktualnych 6 500 USD i uwzględniając to o inflację, możemy być pewni, że jak na razie Bitcoin nie stracił swojej siły nabywczej w dłuższym okresie czasu.
Udało mi się jednak znaleźć dość ciekawy wykres przedstawiający siłę nabywczą Bitcoina wyrażoną w BigMacach. Pomimo ogromnych spadków w ostatnich 6 miesiącach, za 1 Bitcoina nadal możemy kupić więcej Big Maców niż w rok temu.
Źródło: Bitcoin PPI
Jak mogliśmy zobaczyć, Bitcoin i złoto mają niektóre wspólne cechy. Jest jednak między nimi również wiele różnic. Ciężko więc nazwać Bitcoina złotem drugiej generacji. Jednakże oba aktywa są niezwykle interesujące a ruchy ich cen mogą być zaskakujące w najbliższym czasie…
Maciej Kmita