Rezolucja UE w Sprawie Blockchain
16 maja Komisja Przemysłu, Badań Naukowych i Energii Parlamentu Europejskiego podjęła uchwałę określającą korzyści wynikające z zastosowania technologii rejestrów rozproszonych. Autor rezolucji, Eva Kaili, członek greckiego „Panhelliskiego Ruchu Socjalistycznego”, wezwała do „otwartych, progresywnych i przyjaznych innowacjom regulacji”. W rezolucji stwierdza się, że „DLT może przekształcić i zdemokratyzować rynki energii oraz umożliwia gospodarstwom domowym ochronę środowiska. Wytwarzanie przyjaznej dla natury energii i wymiana typu peer-to-peer to tylko niektóre z benefitów blockchain w ekosystemie gospodarczym Europy. Raport wyjaśnia także korzyści, jakie DLT może przynieść w dziedzinie opieki zdrowotnej, edukacji, a nawet głosowania. Rezolucja obejmuje także kwestie dotyczące prywatności. Porusza kwestię, w jaki sposób DLT może pomóc prywatnym obywatelom przechowywać i kontrolować swoje dane osobowe. Jednym ze sposobów może być użycie kryptografii kluczy prywatnych, aniżeli tradycyjnej platformy u trzeciej zaufanej strony. Odzwierciedla to obawy, jakie europejscy prawodawcy mają w ostatnich tygodniach. Chociażby przeprowadzając wywiad z CEO Facebooka Markiem Zuckerburgiem, na temat niewłaściwego obchodzenia się z danymi osobowymi. Analiza podzielona została na konkretne podgrupy gospodarki i ich możliwość przyjęcia technologii blockchain.
Wnioski ogólne:
Technologia rejestrów rozproszonych może wzmocnić pozycję obywateli poprzez ich przekazanie im pełnej własności własnych danych. Wydaje się to kluczowe w realiach, które dyktowane są poprzez regulacje, jak RODO i IV oraz V Dyrektywa AML. DLT jest technologią ogólnego przeznaczenia o dużym potencjale w ulepszaniu produktów i usług poprzez zmianę aktualnego paradygmatu i poprawę wydajności. DLT wprowadza oparty na wiedzy teleinformatycznej status wartości społecznej, który promuje samostanowienie, zaufanie i przejrzystość. Blockchain wciąż ewoluuje i dlatego konieczne jest stworzenie stosownych ram prawnych wokół aplikacji, które się z niego wywodzą. Regulacja DLT nie jest politycznie optymalna, ponieważ w założeniach UE technologia jest neutralna. Unia ma jednak na uwadze, że ważne jest, aby opracować przyjazne dla innowacji przepisy oparte na zasadach przyjaznym rozwojowi blockchain. Blockchain to tylko jeden z kilku rodzajów technologii rejestrów rozproszonych, jednakże jest zdecydowanie jej najbardziej znaną implementacją. DLT może znacznie poprawić kluczowe sektory gospodarki, jak również jakość usług publicznych, dostarczając usług przekazywania wartości na najwyższym poziomie dla konsumentów.
Zastosowanie w przemyśle energetycznym i ochronie środowiska
UE podkreśla, że DLT może przekształcić i zdemokratyzować rynki energii i pozwala gospodarstwom domowym do stosownego dysponowania tą energią w sposób chroniący środowisko. Unia zaznacza także, że mechanizmy konsensusu oparte na koncepcjach „proof-of-work” (np. Bitcoin) są marnotrawstwem energii elektrycznej i szkodzą środowisku. Alternatywny mechanizmy konsensusu (np. „proof-of-stake” lub „proof-of-authority”) to mniejszy udział zużytej energii i większa ochrona środowiska naturalnego.
Sektor ochrony zdrowia
Unia zaznacza potencjał DLT w zakresie poprawy wydajności baz danych w obrębie badań klinicznych i przyznawania grantów rozwojowych. Przykładem takiego rozwiązania jest rejestr beneficjentów naukowych w Kanadzie zbudowany przy pomocy Ethereum blockchain. Komisja zauważa, że DLT umożliwia obywatelom ochronę i posiadanie swoich danych zdrowotnych, w tym ich wykorzystanie z firmami ubezpieczeniowymi. Raport wzywa Komisję Europejską do zbadania przypadków stosowania DLT w zarządzaniu opieką zdrowotną. Mówi także o roli standardów, które umożliwiają osiągnięcie minimalnej jakości nośników danych oraz interoperacyjność DLT w obrębie różnych jurysdykcji.
Łańcuch dostaw
Unia docenia znaczenie DLT w ulepszaniu łańcuchów dostaw, powiększania jakości przekazywania i śledzenia zapasów. Blockchain umożliwia monitorowanie pochodzenia i weryfikację stanu produktów wzdłuż łańcuchów dostaw. Nad takim rozwiązanie, przykładowo, pracuje wspólnie IBM oraz firmy logistyczna Maersk. Rejestr rozproszony jest także używany do śledzenia pochodzenia dóbr luksusowych, obarczonych wysokim ryzykiem autentyczności – dzieła sztuki czy też kamienie szlachetne.
Szkolnictwo
Raport unijny zaznaczył potencjał DLT w zaszyfrowanej certyfikacji edukacyjnej (np. Blockcerts), która umożliwia weryfikację prawdziwości dyplomów uniwersyteckich. UE wzywa także Komisję Europejską do stworzenia sieci, która wykorzysta tę technologię; możliwe wśród instytucji edukacyjnych na poziomie całej Unii. Podkreśla, że DLT umożliwia „tokenizację” kreatywnych treści, śledzenie i zarządzanie własnością intelektualną i ochronę praw autorskich i patentów. Czyli użycie smart kontraktów do zarządzania treścią i własnością.
Suwerenność, tożsamość i zaufanie
Definiuje, że DLT umożliwia użytkownikom identyfikację tożsamości, podkreśla jednak, że dane w księdze publicznej, np. Bitcoin, są pseudoanonimowe. Można dostrzec konkretne dane, lecz nie mogą być one w sposób prosty dopasowane do konkretnych osób. Raport unijny zauważa, iż zaszyfrowane dane znotaryzowane w blockchain są zgodne z regulacją RODO traktującą o ochronie danych osobowych. Podkreśla, że zaufanie w obrębie blockchain osiągane jest za pomocą algorytmu kryptograficznego, który zastępuje trzecią stronę jako weryfikatora danych.
Interoperacyjność, standaryzacja i skalowalność
Raport komisyjny podkreśla, że istnieje konstelacja technologii DLT z rozwiązaniami o odmiennych charakterystykach: prywatność, publiczność, rodzaje konsensusu. Zauważa, że interoperacyjność pomiędzy różnymi implementacjami rejestrów rozproszonych i aplikacji na nich działających jest niezbędna do osiągnięcia wyczekiwanej wydajności. Unia z zadowoleniem przyjmuje inicjatywy organizacji takich jak ISO w tworzeniu standardów DLT. Wzywa Komisję do kontynuowania współpracy z innymi organizacjami międzynarodowymi w celu ustalaniu standardów. Podkreśla, że generowanie zaufania za pomocą technologii DLT wymaga większej liczby niezawodnych rozwiązań. Ograniczona liczba systemów opartych o rejestry rozproszone może doprowadzić do sytuacji, w której pojawi się zmowa rynkowa lub wykluczenie podmiotów.
Bezpieczeństwo infrastruktury
W obrębie bezpieczeństwa rozwiązań opartych o blockchain, Unia zaznacza następujące aspekty. Wzywa Komisję do ścisłego monitorowania rozwoju technologicznego (np. komputery kwantowe), który mógłby zagrozić kompatybilności blockchain. Ocena ryzyka technologicznego oraz wsparcie cyberbezpieczeństwa powinny znaleźć się na liście priorytetów UE.
Strategiczne znaczenie DLT dla infrastruktury publicznej
Raport uprasza także Komisję do zbadania poprawy tradycyjnych usług publicznych dzięki zastosowaniu blockchain. W tym ewidencji gruntów, licencji i certyfikatów obywatelskich (np. świadectw urodzenia i ślubu). Publikacja zachęca, aby zbadać potencjał DLT w egzekwowaniu prawa, śledzeniu operacji prania pieniędzy i szarej strefy, a także monitoringu przepływów fiskalnych. Blockchain sektora publicznego może być sercem zaufanego ekosystemu transakcyjnego. Zgodny z obowiązującym prawem UE, składający się z węzłów w 28 państw członkowskich. W obrębie, którego obywatele Unii mogliby wymienić ze sobą wartość, własność oraz dokonywać natychmiastowych transakcji we wspólnej walucie.
Raport kończy się adnotacją, iż Unia ma doskonałą okazję, aby stać się światowym liderem w obszarze DLT. Być wiarygodnym aktorem w kształtowaniu swojego rozwoju i rynków globalnie we współpracy z naszymi międzynarodowymi partnerami.
Tomasz Kurowski, maj 2018.
Źródła i referencje:
- https://cdn.crowdfundinsider.com/wp-content/uploads/2018/05/s_2014_2019_plmrep_COMMITTEES_ITRE_RE_2018_05-16_1144650EN.pdf Raport Unii Europejskiej na temat wykorzystania blockchain w wybranych sektorach gospodarki Wspólnoty Europejskiej.
- https://www.ethnews.com/european-parliament-takes-step-toward-embracing-distributed-ledger-technology Portal ETH News donosi o zamiarach UE, aby rozszerzyć działania związane z eksploracją technologii blockchain.