28 czerwca br. polski Sejm przyjął sprawozdanie dotyczące nabywania nieruchomości przez cudzoziemców w 2023 r. Wynika z niego, że najwięcej nieruchomości gruntowych kupiono w województwach zachodniopomorskim, dolnośląskim i wielkopolskim.
Wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Wiesław Leśniakiewicz poinformował, że w 2023 r. prawie 95 proc. transakcji nie wymagało zezwolenia, co wynika ze swobody nabywania nieruchomości przez cudzoziemców z Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
Polska zyskuje dzięki tego typu transakcjom
W 2023 r. cudzoziemcy przeprowadzili w Polsce prawie 9,3 tys. transakcji, nabywając ponad 5,6 tys. hektarów nieruchomości gruntowych. Dokonano także ponad 14,3 tys. transakcji zakupu lokali mieszkalnych o łącznej powierzchni ponad 834,6 tys. mkw. oraz ponad 2,5 tys. transakcji zakupu lokali użytkowych o łącznej powierzchni ponad 211,2 tys. mkw. Wśród osób fizycznych najwięcej lokali nabyli obywatele Ukrainy, Białorusi i Niemiec. Wśród osób prawnych dominowały podmioty z kapitałem niemieckim, luksemburskim i ukraińskim. Najwięcej transakcji dokonali obywatele Niemiec, Holandii i Szwajcarii.
W 2023 r. zarejestrowano 512 transakcji kapitałowych, w tym 447 związanych z nabyciem akcji, udziałów lub praw w spółkach będących właścicielami nieruchomości gruntowych. Wydano łącznie 898 zezwoleń na nabycie 1263 nieruchomości gruntowych o łącznej powierzchni 72,66 ha, głównie dla obywateli ukraińskich, białoruskich i brytyjskich. MSWiA odmówiło wydania 109 zezwoleń, głównie z powodu niewykazania trwałych więzi z Polską lub braku udokumentowanych źródeł finansowania. Wpłynęło 15 skarg na decyzje ministra, z czego Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wydał sześć orzeczeń odmawiających zezwoleń.
Podczas debaty, poseł Jarosław Zieliński (PiS) podkreślił konieczność klarownego oddzielenia danych dotyczących nabywania nieruchomości i udziałów w spółkach wymagających zezwoleń od tych, które ich nie wymagają. Artur Łącki (KO) zwrócił uwagę na potrzebę zdyscyplinowania notariuszy, którzy przesyłają akty notarialne z opóźnieniem. Bartosz Romowicz (Polska 2050-TD) i Zbigniew Sosnowski (PSL-TD) również rekomendowali przyjęcie sprawozdania, zwracając uwagę na konieczność usprawnienia pracy notariuszy. W odpowiedzi na pytania posłów, wiceszef MSWiA zapowiedział rozmowy z Ministerstwem Sprawiedliwości i Krajową Izbą Notarialną, by usprawnić proces przekazywania informacji o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, co może wymagać zmian legislacyjnych.
Zasady nabywania nieruchomości w Polsce przez obcokrajowców
W przypadku bycia obywatelem lub przedsiębiorcą z siedzibą w jednym z krajów Unii Europejskiej, Islandii, Liechtensteinu, Norwegii lub Szwajcarii (niezależnie od pochodzenia kapitału), nie jest wymagane zezwolenie na nabycie jakiejkolwiek nieruchomości w Polsce. Zasada ta dotyczy samodzielnych lokali mieszkalnych, lokali lub udziału w lokalu przeznaczonym na garaż, nieruchomości wchodzących w skład wspólnoty majątkowej, nieruchomości od osoby będącej właścicielem lub użytkownikiem wieczystym przez co najmniej 5 lat, a także nieruchomości jako wierzyciel hipoteczny (bank).