Nowelizacja ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa, która została podpisana jeszcze przez prezydenta Andrzeja Dudę, wprowadza znaczące zmiany mające na celu zwiększenie dostępności mieszkań w Polsce.
Kluczowym elementem jest drastyczne podniesienie limitów wydatków budżetowych na wsparcie budownictwa społecznego. W 2026 roku na ten cel przeznaczono niemal 6 miliardów złotych, a kwota ta ma sukcesywnie rosnąć, osiągając 10 miliardów złotych w 2030 roku. Według wiceministra rozwoju i technologii Michała Jarosa, do 2030 roku na budowę i remonty mieszkań na tani wynajem trafi łącznie aż 44 miliardy złotych.
Zmiany w budownictwie społecznym
Zmiany dotyczą głównie dwóch programów: budownictwa socjalnego i komunalnego (BSK) oraz społecznego budownictwa czynszowego (SBC). W ramach programu SBC, termin składania wniosków został przesunięty z 2024 na 2025 rok, a jego budżet zwiększono z 4,5 miliarda do 6,9 miliarda złotych, co ma zaspokoić rosnące zapotrzebowanie inwestorów. Podniesienie limitów wydatków w programie BSK ma z kolei umożliwić rewitalizację 75 tysięcy z ponad 113 tysięcy pustostanów komunalnych, które zidentyfikowano w Narodowym Spisie Powszechnym z 2021 roku.
Nowelizacja wprowadza również zmienione zasady kolejkowania wniosków o dofinansowanie z Funduszu Dopłat, dając pierwszeństwo inwestycjom z programu SBC oraz tym współfinansowanym ze środków z Krajowego Planu Odborwy (KPO). W ramach programu BSK wsparcie finansowe obejmie także budowę i remonty domów studenckich, co jest istotne dla poprawy warunków mieszkaniowych studentów.
Ustawa modyfikuje także zasady dotyczące Kont Mieszkaniowych. Obniżono minimalną miesięczną wpłatę z 500 do 300 złotych, a minimalny wskaźnik rocznej premii mieszkaniowej wzrósł z 0,01 do 0,04. Zniesiono również limit wieku dla oszczędzających, a premia mieszkaniowa będzie mogła być wykorzystana także na remonty i przebudowy domów lub mieszkań otrzymanych w spadku czy darowiznach.
Będzie w końcu gdzie zaparkować
Kolejnym ważnym aspektem nowelizacji jest zniesienie centralnych norm dotyczących liczby miejsc parkingowych w ramach tzw. specustawy mieszkaniowej. Dotychczasowe normy (1 miejsce parkingowe na 1 mieszkanie w zabudowie śródmiejskiej i 1,5 miejsca poza nią) zostają zastąpione przez decyzje samorządów, które będą mogły dostosować te wymogi do lokalnych potrzeb i planów zagospodarowania przestrzennego.
Ustawa wprowadza również zmiany dotyczące Społecznych Inicjatyw Mieszkaniowych (SIM). W miastach do 100 tysięcy mieszkańców najemcy będą mieli możliwość dojścia do własności. Natomiast w większych miastach, lokale mieszkalne w SIM będą mogły zostać wyodrębnione na własność po 15 latach. Maksymalny poziom partycypacji najemców w SIM ustalono na 30 proc.