Europa upada, a przemysł czekają fatalne dekady? Pesymiści mogą być w błędzie. Finalne odczyty S&P PMI z europejskich gospodarek 'jednomyślnie’ wskazały na poprawę sytuacji w przemyśle. I ta, choć daleka jest od pozytywnej trajektorii, coraz mniej brakuje, by sprawy ewoluowały w dobrą stronę. Wcześniej poznaliśmy też przemysłowe PMI Chin wg. Caixin, które przekroczyło prognozy. Wydaje się, że przynajmniej w Europie, pobudzenie sektora obronnego może wspierać ogólne odczyty przemysłu, poprzez wyższą aktywność w ciężkim przemyśle.
Dane gospodarcze (finalne PMI za luty)
Ostateczny indeks PMI dla przemysłu strefy euro: 47,6 (prognoza: 47,3; poprzednio: 47,3).
Ostateczny indeks PMI dla przemysłu Niemiec: 46,5 (prognoza: 46,1; poprzednio: 46,1).
Indeks PMI dla przemysłu Francji: 45,8 (prognoza: 45,5; poprzednio: 45,5).
Odczyt PMI dla przemysłu Włoch: 47,4 (prognoza: 46,7; poprzednio: 46,3).
Indeks PMI dla przemysłu Szwajcarii: 49,6 (prognoza: 48,2; poprzednio: 47,5)
Indeks PMI dla przemysłu Norwegii: 51,9 (poprzednio: 51,2)
Koncentrując się na Niemczech, które są papierem lakmusowym gospodarki Europy – warunki prowadzenia działalności w niemieckim przemyśle wciąż się pogarszały w lutym. Ale tempo spadku było najwolniejsze od przeszło 2 lat. Produkcja, nowe zamówienia i sprzedaż eksportowa odnotowały jedynie umiarkowane spadki. Aktywność zakupowa firm i zaległości w realizacji zamówień spadały wolniej.
Jednak zatrudnienie spadło gwałtownie. Tempo redukcji etatów przyspieszyło w porównaniu z poprzednim miesiącem. W lutym odnotowano także nieco szybszy spadek zarówno kosztów nakładów, jak i cen wyrobów gotowych. Zatem jaki jest powód? Nadwyżki mocy w łańcuchach dostaw skłoniła dostawców do oferowania rabatów.
W przyszłości producenci dóbr w największej gospodarce strefy euro przewidują wzrost poziomu produkcji w ciągu roku. Choć tu optymizm był mniejszy niż w styczniu. PMI Niemiec pozostaje poniżej granicy 50, oddzielającej wzrost od spadku, jest to najwyższy poziom od stycznia 2023 roku. Głównym czynnikiem wzrostu PMI było wolniejsze tempo spadku nowych zamówień. W lutym odnotowało najmniejszy spadek od prawie trzech lat.
Przyczyniło się do tego mniejsze obciążenie wynikające z malejącej sprzedaży eksportowej. Zarówno liczba nowych zamówień, jak i zamówienia zagraniczne spadały tylko nieznacznie i w najsłabszym tempie od początku obecnego okresu spadków na początku 2022 roku.
Kombinacja wolniejszego spadku napływających nowych zamówień oraz znacznie zredukowanej liczby pracowników oznaczała, że tempo spadku zaległości w realizacji zamówień – obserwowanego od połowy 2022 roku – ponownie osłabło w lutym, co miało miejsce już czwarty raz w ciągu ostatnich pięciu miesięcy. Poziom niezrealizowanych zamówień spadł umiarkowanie.
Komentarz z Niemiec
Komentując dane PMI, dr Cyrus de la Rubia, główny ekonomista Hamburg Commercial Bank, powiedział:
„Recesja w niemieckim przemyśle może dobiec końca w nadchodzących miesiącach. Szczególnie napawające nadzieją są nowe zamówienia – choć ponownie spadły, to w najmniejszym stopniu od kwietnia 2022 roku. Podobnie wygląda sytuacja z zaległościami w realizacji zamówień. W ciągu ostatnich dwóch miesięcy spadek produkcji znacznie osłabł.
W sektorze dóbr pośrednich produkcja wręcz ponownie wzrosła, a w drugim kluczowym sektorze – dóbr inwestycyjnych – zbliżyła się do stabilizacji. To wszystko wskazuje na możliwość wczesnego ożywienia. Na tym etapie jednak konieczna jest daleko idąca ostrożność, ponieważ nie ma jeszcze pewności, czy wzrost aktywności przemysłowej na świecie utrzyma się.
W ostatnim czasie znacząco przyspieszyła redukcja zatrudnienia. Przedsiębiorstwa nieprzerwanie ograniczają liczbę pracowników od połowy 2023 roku. Jednak w związku z widoczną stabilizacją produkcji możliwe jest, że firmy zaczną stopniowo zmieniać podejście, a proces redukcji zatrudnienia zakończy się w kolejnych miesiącach.
Popyt pozostaje słaby. Chociaż widać oznaki stabilizacji w napływie zamówień, to fakt, że w lutym skróciły się czasy dostaw od dostawców, sugeruje istnienie niewykorzystanych mocy produkcyjnych i transportowych w gospodarce. Ponadto cykl zapasów jeszcze się nie odwrócił – zarówno gotowe produkty, jak i zakupione surowce wciąż podlegają redukcji.
Perspektywy na przyszłość są pozytywne, choć nie tak optymistyczne jak na początku roku. Wiele będzie zależeć od tego, jak szybko powstanie nowy rząd i jak ambitne będą jego plany gospodarcze. Aby rzeczywiście odwrócić sytuację, potrzebny jest solidny plan inwestycyjny – zarówno do modernizacji infrastruktury publicznej, jak i do trwałej poprawy warunków gospodarczych w Niemczech.”
Komentarz ze strefy euro
„Jest jeszcze za wcześnie, aby nazwać to ożywieniem, ale wskaźnik PMI wskazuje, że sektor produkcyjny może znaleźć wsparcie. Nowe zamówienia spadają w najwolniejszym tempie od maja 2022 r., a produkcja zbliża się do stabilizacji. Tak więc, po prawie trzech latach recesji, w nadchodzących miesiącach możemy zobaczyć niewielki wzrost.
Szybkie utworzenie rządu w Niemczech, stabilność polityczna we Francji i porozumienie z USA w sprawie kluczowych kwestii taryfowych z pewnością by pomogły. Cięcia etatów przyspieszyły w lutym, ale nierzadko zwolnienia trwają nawet po zakończeniu recesji. Nie musi to oznaczać, że ożywienie jest odległe.
Jeśli chodzi o cztery duże kraje strefy euro, Hiszpania nadal wykazuje wzrost produkcji, ale jej wskaźnik PMI dla przemysłu, który radził sobie dość dobrze przez ostatnie trzy lata, spadł poniżej poziomu 50 z powodu spadku liczby nowych zamówień.
Większość firm optymistycznie patrzy w przyszłość. Indeks zaufania jest nieco powyżej długoterminowej średniej. Jest to zaskakujące, biorąc pod uwagę groźby nałożenia ceł przez USA, ale firmy wiedzą, że po recesji zwykle następuje ożywienie. Pojawiają się również oznaki, że wojna Rosji z Ukrainą może zakończyć się w tym roku. Oczekiwana stabilizacja polityczna w Niemczech jest z pewnością pozytywnym elementem.”
Inflacja w górę?
Roczna inflacja HICP w strefie euro (wstępny odczyt): 2,4% r/r (prognoza: 2,3%, w styczniu: 2,5%)
Miesięczna HICP w strefie euro (wstępny odczyt): 0,5% m/m (prognoza: 0,4%, w styczniu: -0,3%)
Roczna bazowa HICP w strefie euro (wstępny odczyt): 2,6% (prognoza: 2,5%, w styczniu: 2,7%)
Poprawa w przemyśle ma miejsce w czasie, gdy odczyty inflacyjne z Europy zaskoczyły nieznacznie w górę. Możemy jednak wiązać to z relatywną odpornością konsumentów. Ceny usług są wciąż prawie 4% wyższe r/r. Pełen raport Eurostatu dostępny jest tutaj.
Europejscy przywódcy spieszą, by oferować Ukrainie wsparcie w obawie przed odwrotem USA ze Starego Kontynentu. Przyszły kanclerz Niemiec, Merz poinformował, że Niemcy wciąż nie wypracowali porozumienia z partią SPD w sprawie wydatków na obronność i pomocy Ukrainie. Określił wydarzenia w Waszyngtonie jako 'umyślną eskalację’. Ukraina miała podjąć też rozmowę z Chinami, w sprawie wypracowania pokojowego rozwiązania wojny z Rosją.