Wiele osób wyśmiewa różne teorie mówiące o tym, że rządzący dążą do wyeliminowania gotówki z obiegu na rzecz cyfrowych pieniędzy. Z pewnością w tych dyskusjach jest sporo emocji. Jednak trudno nie dostrzec dość jednoznacznych ruchów, które dążą do tego, by gotówka przynajmniej straciła na znaczeniu. Z jednej strony Unia Europejska przeforsowała przepisy, które wprowadzą nowe limity oraz prowizje w płatnościach gotówkowych. Z drugiej strony już ponad połowa państwa na świecie prowadzi pracę nad wprowadzeniem CBDC.
Gotówka z nowymi limitami i ograniczeniami
Parlament Europejski ostatecznie przyjął przepisy, które nakładają nowe limity na transakcje gotówkowe. Europosłowie zdecydowali, że limit płatności przy użyciu gotówki wyniesieni 10 000 tys. euro. W specyficznych przypadkach państwa członkowskie mają możliwość dostosowania tego limitu do własnych potrzeb. Ponadto w przypadku transakcji o wartości od 3 do 10 euro, klient będzie zobowiązany przedstawić dowód tożsamości. Nowe ograniczenia zaczną obowiązywać od 2027 roku. Dłuższy okres przejściowy obejmie duże kluby sportowe, głównie piłkarskie. W przypadku tych podmiotów limity zaczną obowiązywać od 2029 roku.
Zgodnie z oficjalnym uzasadnieniem nowe przepisy są elementem uszczelniającym system walki z praniem brudnych pieniędzy. Ich celem jest również zwalczanie nielegalnych praktyk finansowych na terenie Unii Europejskiej
Aktualnie w Polsce limit transakcji, w których środkiem płatniczym jest gotówka, wynosi 15 000 tys. złotych. Limit ten dotyczy transakcji między przedsiębiorcami. Póki co polskie prawo nie nakłada żadnych ograniczeń na transakcje dokonywane przez osoby fizyczne.
Eksperci zauważają jednak, że gotówka jest już obwarowana szeregiem innych ograniczeń i limitów. Dotyczy to przede wszystkim transakcji przy użyciu bankomatu. Niektórzy właściciele bankomatów wprowadzili dzienne limit wypłaty gotówki. Klient może zazwyczaj wypłacić maksymalnie 800-1000 zł. W przypadku większych kwot konieczna jest wizyta w oddziale banku. Ponadto wiele banków pobiera coraz wyższe prowizje za wypłatę gotówki.
CBDC za chwilę wyprze gotówkę?
W momencie gdy gotówka staje się środkiem płatniczym obwarowanym coraz większą ilością limitów i ograniczeń, państwa całego świata intensywnie pracują nad wprowadzeniem CBDC. Jak wynika z najnowszego raportu Rady Atlantyckiej aktualnie 134 państwa, które razem tworzą 98% światowej gospodarki, badają lub już testują rozwiązania związane z CBDC. Jeszcze w 2020 r. cyfrowym pieniądzem banku centralnego interesowało się zaledwie 35.
Dotychczas największy program pilotażowy na świecie uruchomiły władze Chin. W niektórych prowincjach państwa, pracownicy budżetówki od zeszłego roku otrzymują wypłaty w CBDC. W ostatnim czasie państwa takie, jakie Bahamy, Jamajka i Nigeria wprowadziły już CBDC. Ponadto według raportu rady „66 krajów poczyniło postępy w swoich wysiłkach na rzecz wprowadzenia CBDC”. Z kolei 44 kraje, w tym m.in. Australia, Indonezja, Singapur i Malezja, prowadzą programy pilotażowe CBDC.
Na początku roku podczas Światowego Forum Ekonomicznego eksperci poinformowali, że ponad 98% banków centralnych na całym świecie prowadzi badania lub testuje rozwiązania CBDC. Głównie są to programy pilotażowe lub częściowe wdrożenia, których celem jest stopniowe zwiększanie oswajanie z cyfrowym pieniądzem.