Amerykański Senat zbliża się do końca paraliżującego, trwającego 40 dni, rządowego „shutdownu”, który wstrzymał pracę urzędników federalnych, opóźnił pomoc żywnościową i spowodował zakłócenia w podróżach lotniczych.
W dniu wczorajszymsenatorowie posunęli naprzód uchwalony przez Izbę Reprezentantów projekt ustawy, który ma na celu ponowne otwarcie rządu federalnego i sfinansowanie jego działalności do 30 stycznia 2026 roku. Pakiet zawiera także trzy pełnoroczne ustawy dotyczące środków budżetowych, a kluczowe było to, że republikanie zgodzili się na grudniowe głosowanie w sprawie przedłużenia dotacji w ramach Affordable Care Act (ACA), które są priorytetem Demokratów. Dotacje te, wygasające pod koniec roku, pomagają Amerykanom o niższych dochodach opłacać prywatne ubezpieczenie zdrowotne i przyczyniły się do podwojenia liczby ubezpieczonych w ramach ACA do 24 milionów od 2021 roku. Prezydent Donald Trump, który nieustannie naciska na zastąpienie dopłat na rynku ACA bezpośrednimi płatnościami dla osób fizycznych, określił obecne subsydia jako „okazję dla firm ubezpieczeniowych i KATASTROFĘ dla narodu amerykańskiego” na swojej platformie Truth Social, dodając, że gotów jest współpracować z obiema stronami po wznowieniu działalności rządu. Głosowanie proceduralne w Senacie, które posunęło ustawę naprzód, zakończyło się wynikiem 60 do 40, co stanowi minimalną większość potrzebną do przełamania obstrukcji proceduralnej (filibuster).
Kryzys i jego koszty
Shutdown, który rozpoczął się od impasu budżetowego, dotknął około 2,2 miliona cywilnych pracowników rządu federalnego, a także członków wojska, agentów Straży Granicznej i kontrolerów ruchu lotniczego, dla których ustawa przewiduje wypłatę zaległego wynagrodzenia. Biały Doradca Ekonomiczny, Kevin Hassett, ostrzegł w programie „Face the Nation” na kanale CBS, że jeśli rząd pozostanie zamknięty znacznie dłużej, a podróże lotnicze nie wrócą do normy przed Świętem Dziękczynienia (które przypada 27 listopada), wzrost gospodarczy w czwartym kwartale może stać się ujemny. Wpływ na podróże lotnicze jest szczególnie odczuwalny – agencje federalne, takie jak Federalna Administracja Lotnicza (FAA), doświadczają niedoboru personelu, co grozi zakłóceniem podróży w szczycie sezonu świątecznego. Według danych cytowanych w serwisie X, przez pierwszy miesiąc shutdownu, 300 000 pracowników federalnych musiało udać się na przymusowe urlopy bezpłatne lub pracowało bez wynagrodzenia. Skutki dotykają także programy socjalne; na przykład, według National Association of Counties, opóźnienie w wydawaniu federalnych funduszy dotknęło kluczowe programy wsparcia.
Polityczny impas i porozumienie
Senatorowie Maggie Hassan i Jeanne Shaheen, obie Demokratki z New Hampshire, oraz senator niezależny Angus King z Maine, odegrali kluczową rolę w wynegocjowaniu niedzielnego porozumienia, odrzucając przywództwo swojej partii. Senator Shaheen napisała na X, że jej priorytety to wznowienie pracy rządu i przedłużenie ulg podatkowych ACA, a osiągnięte porozumienie jest najlepszą drogą do realizacji obu celów. Lider Mniejszości w Senacie, Demokrata Chuck Schumer, zagłosował przeciwko środkom. Ta decyzja wywołała oburzenie wśród niektórych Demokratów, co widać w reakcjach w mediach społecznościowych, na przykład Kongresmen Ro Khanna napisał na X: „Senator Schumer nie jest już skuteczny i powinien zostać zastąpiony. Jeśli nie możesz poprowadzić walki o powstrzymanie szybowania cen ubezpieczeń zdrowotnych dla Amerykanów, o co będziesz walczył?”. Ustawa zakazuje agencjom federalnym zwalniania pracowników do 30 stycznia, co jest zwycięstwem związków zawodowych i ich sojuszników, oraz wstrzymuje kampanię Trumpa na rzecz zmniejszenia liczby pracowników federalnych, która według szacunków miała doprowadzić do odejścia co najmniej 300 000 pracowników do końca bieżącego roku. Lider Większości w Senacie, John Thune, wyraził nadzieję, że uda się uzyskać dwupartyjne porozumienie w sprawie szybkiego przyjęcia ustawy w nadchodzącym tygodniu, choć bez współpracy ten proces może zająć wiele dni, potencjalnie przedłużając shutdown na kolejny weekend.