Pieniądze, w dzisiejszym świecie są wyznacznikiem statusu i spełnienia człowieka. Zapewniają one wygodę, rozrywkę ale również i bezpieczeństwo oraz spokojny sen. Jak to się stało, że w codziennym życiu rzeczy materialne stały się tak ważne dla społeczeństwa. Niejednokrotnie ludzie poświęcają miłość, przyjaciół i rodzinę w pogoni za dostatkiem. Ale jak to wszystko się zaczęło? Jaką drogę przebył pieniądz i dlaczego bitcoin jest przełomowym środkiem płatniczym na przestrzeni wielu tysięcy lat?
Jak to wszystko się zaczęło. Początki pieniądza.
Początek powstania waluty zbiega się z początkiem i powstaniem zjawiska, które współcześnie nazywamy handlowaniem. Było to w czasach pierwotnych, kiedy to ludzie wiedli koczowniczy tryb życia. Handel polegał wówczas na wymianie dostępnych dla danych grup dóbr naturalnych. Jedni zamieszkiwali tereny bogate w rośliny, inni wykorzystywali swoją zwinność do polowań na drobną zwierzynę. Taką wymianę nazywamy wymianą barterową – towar za towar. Wymiany te jednak nie były sprawiedliwe, z powodu trudności oszacowania wartości. Trudność sprawiał również transport z powodu niektórych gabarytów, jak mięso czy ogromne kamienie.
Pierwszą walutą zaakceptowaną przez szerokie społeczeństwo były sól i tkaniny. Kolejnym krokiem rozwoju pieniądza (ok. 3 tys. lat p.n.e) było zastosowanie metali, później metali szlachetnych. W związku z ich ograniczoną dostępnością i ogólnie przyjętą wartością szybko zastąpiły poprzednią walutę. Zapewniały również dużo wygodniejszy transport, początkowo w większych metalowych bryłach, później w mniejszych kawałkach – mniejsze części niwelowały trudność w odmierzaniu odpowiedniej wartości i jej dzieleniu. Dalszy rozwój metali szlachetnych przybierał różne formy aż po spłaszczone krążki – zwane później monetami.
Żądza pieniądza – Czyli chęć panowania nad ludźmi i powstanie pierwszych banków.
Pierwsze monety wytwarzano już w VII w.p.n.e , bite były one przez złotników, a wartość nadawały im wizerunki obecnie panującego władcy. Po upadku Cesarstwa Rzymskiego zauważono pierwsze początki psucia monety. Polegało to wówczas na wybijaniu coraz cieńszych monet ze srebra czy złota, powodując tym samym zalanie rynku ogromną ilością dużo cieńszych monet o tej samej wartości rynkowej co ich prawidłowe formy. Kolejnym etapem upadku wartości pieniądza było odkrycie Ameryki i transportowanie z niej ogromnych ilości złota i srebra, co spowodowało drastyczny spadek jego wartości.
Pierwsze banki zakładano już w starożytnej Grecji. Bankowość bardzo rozwinęła się w okresie panowania Cesarstwa Rzymskiego, którego banki działały na terenie ówczesnej Europy, Bałkan i Egiptu.. Ważnym aspektem w historii pieniądza jest nacjonalizacja banków w USA. Instytucje te doprowadziły do centralizacji emisji pieniądza i co gorsza dało możliwość wpływu na jego popyt i podaż w gospodarce. Szczególnym bankiem jest bank FED – System Rezerwy Federalnej Stanów Zjednoczonych), jest to jedyny na świecie prywatny bank centralny. Współcześnie wpływ na wartość poszczególnych walut mają instytucje finansowe oraz rządy państw, proces ten prowadzi do powszechnie znanej inflacji- spadku bądź wzrostu wartości waluty na rynku światowym.
Równolegle z rozwojem pieniądza kształtowała się forma płatności bezgotówkowej, już w III w. p. n.e pojawiły się gliniane tabliczki które określały majętność właściciela. Przełomem w tej dziedzinie było wynalezienie pieniądza elektronicznego i rozpowszechnienie internetu. Konsekwencją wprowadzenia bezgotówkowych operacji przeprowadzanych przez banki jest wprowadzenie do obiegu większej ilości pieniądza niż został on wyemitowany w banku centralnym – zjawisko kreowania pieniądza przez banki.
Katastrofalne skutki tego zabiegu pokazał dopiero niedawny kryzys w Grecji, gdzie ludzie posiadający pieniądze na internetowych kontach nie byli w stanie podjąć swoich pieniędzy w fizyczny sposób.
Internetowa waluta – rewolucja w walce o niezależność finansów?
Wraz z rozwojem internetu pojawiła się również waluta wirtualna. Początkowo waluta ta funkcjonowała w masowych grach internetowych (MMORPG) gdzie gracze sprzedawali za rzeczywiste pieniądze, dobra wirtualne możliwe do zdobycia w grze. System ten działał jednak tylko w obszarze jednej gry. W 1996 r. Powstał pierwszy system uniezależnienia się od rzeczywistych walut – e-gold. Nie był on jednak samodzielną walutą, lecz systemem opartym na złocie i innych metalach szlachetnych.
Dopiero w 2007 r. Odnotowano pierwszy przypadek wirtualnej waluty o nazwie VEN. Pojawił się on w serwisie Facebook za sprawą sieci społecznościowej Hub Culture. Pod koniec 2008 r. Przy wykorzystaniu VEN można było dokonywać transakcji za pomocą skrzynek mailowych. W 2011 r. Walutę tę wykorzystano przy sprzedaży kontraktu na produkcję złota w Afryce Południowej oraz przy transakcji kredytowej na dwutlenek węgla na London Carbon Market. Aktualnie VEN jest wykorzystywany przede wszystkim przez społeczność przy dokonywaniu mikropłatności.
W 2009r. Satoshi Nakamoto stworzył pierwszą niezależną walutę, niezwiązaną z żadną instytucją – Bitcoin. Waluta ta oparta została na algorytmie kryptografii a oparta jest na społeczności z niej korzystającej. Dopiero po 2011 roku na rynku masowo zaczęły pojawiać się podobne do Bitcoina kryptowaluty jak Litecoin, Freicoin, Nameco
Bitcoin był i jest więc prekursorem w dziedzinie kryptowalut, jak można zauważyć jego wartość w ostatnich latach nieustannie rośnie. Jest to pierwsza w historii waluta zdecentralizowana nie posiadająca głównej siedziby czy komputera „matki”. Dzięki temu transfer waluty zachodzi bezpośrednio pomiędzy jej użytkownikami. Brak centralnego zarządzania walutom maksymalnie eliminuje możliwości manipulacji, w przeciwieństwie do scentralizowanych banków oraz walut FIAT (euro, dolar itp.) Pozytywnym aspektem funkcjonowania waluty w przestrzeni wirtualnej jest również jej ogólnodostępność w każdym kraju na świecie w każdym momencie bez potrzeby zakładania zobowiązujących kont bankowych podlegającym innym instytucjom i manipulacjom jak Urząd Skarbowy czy też zamrożenie konta czy zajęcie środków przez komornika. Konto w tej walucie należy wyłącznie do właściciela.
Przy opracowaniu artykułu korzystano z książki „Bitcoin – wirtualna waluta internetu” Marcina Szymankiewicza
Dawid Danielczyk